“Groei en duurzaamheid zijn geen tegenpolen”
Frieten en andere aardappelproducten voorbakken om ze vervolgens in te vriezen: het hoeft geen betoog dat de kernactiviteit van Agristo behoorlijk energie-intensief is. De onderneming is zich daar al jarenlang van bewust en investeert met de regelmaat van een klok in energie-efficiënte installaties. “Onze ecologische voetafdruk reduceren, is een werk van lange adem”, getuigt Ward Claerbout, Legal & External Affairs Manager bij Agristo.
Agristo staat sinds 1986 garant voor de productie van frieten, kroketten en andere aardappelproducten. De fabrikant doet dat via zijn vestigingen in Harelbeke, Wielsbeke, Nazareth en het Nederlandse Tilburg. De productieprocessen vereisen gigantisch veel stroom en warmte. “We koesteren de ambitie om tegen 2030 minstens de helft van onze totale energiebehoefte uit groene bronnen te halen”, verduidelijkt Ward Claerbout. “Daarnaast willen we tegen datzelfde jaar per ton afgewerkt product de energieconsumptie met 10% verminderen. Dat is een gigantische uitdaging, waarvoor we op verschillende paarden wedden.”
Onder meer het invriezen van de voorgebakken producten vergt veel elektriciteit. Daarnaast is ook de warmtebehoefte behoorlijk indrukwekkend. “We zoeken dan ook continu naar slimme oplossingen om dat aan te pakken. Zo konden we 4 jaar geleden een interessant partnership sluiten met onze Wielsbeekse buren van A&U Energie voor de aanleg van een industrieel warmtenet.” A&U is een joint venture tussen Aspiravi en Unilin die niet-recycleerbaar houtafval omzet in groene warmte en groene stroom. “In 2019 namen we een stoomleiding tussen A&U en Agristo in gebruik. De stoom die wordt gegenereerd uit de verbrandingsprocessen bij A&U, komt via de leiding op onze site terecht. Daar zetten wij ze vervolgens om in warmte. Op die manier kunnen we 80 tot 90% van de warmtebehoefte van Agristo Wielsbeke invullen. Ook voor A&U is dat gunstig: een deel van het Leiewater dat we via onze eigen installatie zuiveren, gaat naar hen voor de productie van stoom. Zo creëren we een gesloten kring. Dankzij die investering hoeven we veel minder gebruik te maken van de gasverbranders die vroeger uitsluitend voor het opwekken van warmte instonden. Het is dankzij onze schaalgrootte dat een dergelijke investeringskost verantwoord is. Het bewijst meteen ook dat groei en duurzaamheid geen tegenpolen hoeven te zijn, integendeel.” Momenteel is zo’n warmtenet op de andere sites van Agristo minder evident. “Partnerships waarbij we restwarmte duurzaam kunnen gebruiken, is wel iets dat we sowieso meenemen bij onze zoektocht naar nieuwe sites.”
De energieconsumptie doen dalen, is een gigantische uitdaging waarvoor we op verschillende paarden wedden.
De daken van alle huidige Agristo-sites liggen vol met zonnepanelen. “Dat lijkt indrukwekkend, maar in realiteit vertegenwoordigt die zonne-energie maximaal 5% van onze totale energiebehoefte”, vervolgt Ward. “Windmolens hebben we niet. Ten eerste is de installatie daarvan onderhevig aan een hele waslijst aan voorwaarden.
Daarnaast is zoiets ook moeilijk wegens het ontbreken van een sociaal draagvlak. Het belet ons niet om te investeren in offshore windmolenparken en op die manier groene energie aan te kopen.”
Interne energierecuperatie
Daarnaast zet Agristo alle zeilen bij om intern zoveel mogelijk energie te recupereren. “Zo hebben we een hot water smart grid geïnstalleerd, waarmee we restwarmte (van 70 tot 80° C) kunnen opwaarderen tot een temperatuur die vereist is voor hergebruik in onze productieprocessen, meer bepaald voor onze bakovens (190 à 200° C). Voor laagwaardige warmte (50 à 60° C) ligt dat moeilijker. Het sensibiliseren van onze medewerkers is een andere prioriteit. Op verschillende plaatsen op iedere site visualiseren we het energieverbruik op dashboards. Op die manier zien onze mensen waar en wanneer te veel energie is verbruikt.”
Heel mooi, al zal dat alléén niet volstaan om de tegen 2030 geformuleerde energiedoelstellingen te behalen. “In functie daarvan lopen verschillende investeringsprogramma’s waarbij we op onze sites oudere machines vervangen door energie-efficiëntere installaties. Ons uitbreidingsplan biedt sowieso wel veel mogelijkheden om de ambities te bereiken. Zo zullen we normaliter in 2026 in Wielsbeke een nieuwe productielijn in gebruik nemen. Een jaar later zal onze productiefaciliteit in Frankrijk operationeel zijn. Bij die gloednieuwe productie- entiteiten zullen we sowieso opteren voor de meest duurzame installaties.”
De ecologische ambities van Agristo zijn in eerste instantie een eigen initiatief, al willen ook klanten en de overheid dat de onderneming inspanningen doet. “Een belangrijk aandachtspunt is daarbij de reductie van onze CO2-uitstoot, zowel degene die we zelf produceren als wat via de totale supplychain vrijkomt. 90% van onze eigen emissies (scope 1 en 2) zijn afkomstig van energie. Recente cijfers illustreren dat die emissie op 3 jaar tijd al met 19,5% is gezakt (2022 ten opzichte van 2019, nvdr). We hebben dus nog 30% te gaan, maar hebben er alle vertrouwen in dat we daarin zullen slagen.”
De aardappelverwerkende onderneming maakt ook werk van de elektrificatie van het wagenpark, maar weet dat dat uiteindelijk geen groot verschil inzake CO2-uitstoot zal maken. “Onze fleet vertegenwoordigt amper 0,46% van onze scope 1- en 2-emissies. Uiteraard vinden we het wel belangrijk om ook daar het juiste signaal te geven. Zo tellen we, op alle sites samen, intussen al meer dan 120 laadpalen.” Idealiter gebruikt Agristo de juiste energie op het juiste moment, voor de juiste toepassing. “Dat is inderdaad het streven, maar op dit moment is dat nog niet realiseerbaar. Idealiter koop je dan extra energie aan als er een overschot is, om die te verbruiken in een moment van schaarste. Alleen: onze productieprocessen draaien volcontinu, dus is het moeilijk om energie op te slaan in een batterij. Sowieso is het wel één van de thema’s die we bespreken op het Lerend Netwerk Energietransitie van Voka. Voor ons is dat een ideaal forum om ervaringen uit te wisselen en bij te leren van andere industriële spelers”, besluit Ward. (BVC - Foto Kurt)
Ook een duurzame energiestrategie opzetten voor jouw bedrijf? De Masterclass Strategische Energietransitie omvat alle handvatten om de energietransitie binnen jouw onderneming structureel te ondersteunen, te versnellen en op lange termijn te verankeren. Het traject is een combinatie van inhoudelijke opleidingsmomenten, peer-topeerinteractie en individuele coaching van experten.
