De teerling is geworpen. Na een hallucinante legislatuur en een al even hallucinante campagne zijn winnaars en verliezers gekend. Hoe zich dat finaal zal vertalen in coalities is nog koffiedik kijken. We kunnen nu alleen hopen dat onze nieuw verkozen politici de stembusuitslag weten te vertalen in beleid dat de uitdagingen tackelt waar jij en ik van wakker liggen. Snel, grondig en doortastend.
Het non-beleid van de voorbije jaren heeft er diep ingehakt, maatschappelijk en sociaal-economisch. Geen enkele hervorming die naam waardig zag het levenslicht, met als gevolg dat onze staatshuishouding onder Europese curatele staat. En alsof het allemaal nog niet erg genoeg was, heeft het dagelijks politiek gehakketak de geloofwaardigheid van de politiek zwaar aangetast. Het is niet alleen tijd voor écht beleid, maar ook voor een nieuwe politieke cultuur. Die ‘ploeg van 11 miljoen’ verdient dat.
Hopelijk kan nu het debat beginnen over wat er echt toe doet: hoe gaan we welvaart creëren? We kunnen het niet genoeg herhalen, zoals onze hoofdeconoom Bart Van Craeynest nog deed aan de vooravond van de verkiezingen. De welvaart in een land wordt in essentie bepaald door 2 factoren: hoeveel mensen werken er en hoeveel creëren/produceren zij per hoofd (lees: de productiviteit). Voor die eerste factor zijn de groeimogelijkheden beperkt, simpelweg door de demografie. De bevolking op actieve leeftijd – de mensen die potentieel kunnen werken – stagneert de komende jaren.
Extra welvaart zal dus vooral moeten komen van de productiviteitsgroei. Maar die is al decennialang aan het vertragen, en is ondertussen bijna stilgevallen. En dat is een enorm probleem voor onze toekomstige welvaart. Alles wat we de komende jaren willen realiseren op het vlak van extra koopkracht, minder lang werken, extra investeringen in onderwijs en zorg, gezonde overheidsfinanciën,… zal vanuit de productiviteitsgroei moeten worden gefinancierd. Daarom moeten volgende regeringen prioritair werk maken van een brede productiviteitsagenda.
Welvaart wordt gecreëerd door de gezamenlijke inspanningen van werkenden, overheden en ondernemers, waarbij elk van die 3 een essentiële rol speelt. Aan ‘overheid’ is er in België zeker geen gebrek (met de tweede hoogste overheidsuitgaven van Europa) en ‘werken moet meer lonen’ was één van de thema’s in de campagne. Ondernemerschap kwam veel minder (en zelfs negatief) aan bod. En we scoren op dat vlak al zwak in internationaal perspectief. België hoort nog altijd bij de Europese landen met het laagste aantal startende ondernemingen, en ook in enquêtes rond ondernemerschap hangen we doorgaans achteraan. Dat heeft onder meer te maken met de vele hindernissen die we opwerpen voor ondernemers (denk aan administratieve lasten, moeilijkheden om vergunningen te krijgen, zware belastingdruk,…). En als het thema al aan bod kwam in de campagne, dan was het vooral om die hindernissen nog verder te vergroten via hogere minimumlonen of extra belastingen op kapitaal.
Welvaart verdelen zonder plan om ze ook te creëren, is geen ernstig beleid.
Bert Mons, Gedelegeerd bestuurder
Moeilijkheden om geschikt personeel te vinden, zijn al jaren één van de belangrijkste bezorgdheden van de West-Vlaamse ondernemers. Die krapte zal de komende jaren door de demografische dynamiek alleen maar erger worden. Tegen de achtergrond van de stagnerende bevolking op actieve leeftijd zal het voor bedrijven nog moeilijker worden om extra mensen te vinden, waardoor bedrijven manieren zullen moeten vinden om groei te realiseren zonder (of met minder) extra mensen. Vanuit beleidshoek vereist dat vooral veel meer inzetten op activering, gerichte talentmigratie en meewerken aan een versnelde digitalisering. Die activering komt nog wel een beetje aan bod in de campagne, maar volgens het Planbureau maken de voorstellen die daarrond gelanceerd worden amper een verschil. Digitalisering, en vooral de enorme opleidingsinspanningen die nodig zullen zijn om daarvan een succes te maken, kwam in de campagne helemaal niet aan bod. De voorbije verkiezingscampagne ging vooral over allerlei dure beloftes en amper over hoe we de welvaart zullen gaan creëren waarmee we die beloftes kunnen realiseren.
Nu het stof van de campagne is gaan liggen en de teerlingen geworpen zijn, moet de focus gaan naar een brede hervormingsagenda waarmee we onze economie duurzaam kunnen versterken. Op die manier kunnen we extra welvaart creëren, die vervolgens verdeeld kan worden. Die welvaart verdelen zonder plan om ze ook te creëren, is geen ernstig beleid.
Als uitsmijter en om op een positieve toon te eindigen, beste ondernemer, bezorg ik je – traditiegetrouw ondertussen – het activiteitenoverzicht 2023-2024 van je Kamer van Koophandel als extra bijlage bij deze editie van Ondernemers. Al onze acties van het voorbije werkjaar worden er overzichtelijk in opgelijst. Als team halen we dag in, dag uit ongelooflijk veel energie uit al onze leergierige, authentieke en terecht veeleisende West-Vlaamse ondernemers. We zijn fier dat we onze bescheiden bijdrage kunnen en mogen leveren aan het verzilveren van het potentieel van onze West-Vlaamse regio.
In afwachting van nieuwe regeringen wens ik je een fantastische en deugddoende zomer toe. Geniet ervan!
