De regio Westhoek kwam de voorbije weken en maanden vaak in het nieuws. Normaal zouden we daar tevreden over zijn aangezien de regio disproportioneel weinig persaandacht krijgt, maar de wateroverlast was uiteraard niet de manier waarop we de regio in de spotlights wilden zetten. Er ligt heel wat werk op de plank voor de regio, als Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen zullen we er alles aan doen om de Westhoek ook in 2024 te promoten als een regio waar het goed is om te wonen, te werken en te ondernemen.
Water- en droogteproblematiek hand in hand
De persaandacht die de regio onlangs te beurt viel, had uiteraard alles te maken met de wateroverlast en de grote gevolgen hiervan voor de regio. Vooral de regio Poperinge-Vleteren kreeg het hard te verduren. Het is overduidelijk dat er dringend werk moet worden gemaakt van nieuwe en verbeterde infrastructuur om dit soort drama’s in de toekomst te vermijden. “We zijn dan ook heel tevreden dat de Vlaamse Regering voor het kerstreces besliste om 80 miljoen euro vrij te maken voor maatregelen die moeten dienen als antwoord op de recente waterellende in de Westhoek en het IJzerbekken”, vertelt Pieter De Brabandere, regiovoorzitter Veurne.
De waterproblematiek gaat - hoe paradoxaal dit ook mag klinken - hand in hand met de droogteproblematiek die eveneens tekenend is voor de regio. “Er moet dringend werk worden gemaakt van een beter watermanagement waardoor het overvloedige water kan worden gebufferd en gecapteerd zodat hier in drogere periodes - die er gezien de klimaatverandering nog heel vaak zullen zijn - gebruik van kan worden gemaakt. Het is duidelijk dat de water- en droogteproblematiek in eenzelfde flow moeten worden aangepakt”, aldus nog De Brabandere.
Ontsluit de Westhoek
De infrastructuur inzake water- en droogtemanagement is niet het enige manco in de regio. Ook de mobiliteitsinfrastructuur in de Westhoek is al lang niet meer wat je van een welvarende regio in de 21e eeuw mag verwachten. De regio telt twee snelwegen die de Westhoek lateraal dwarsen: de E40 van Brugge richting Veurne en de A19 van Kortrijk naar Ieper. Het noorden en het zuiden van de Westhoek zijn ondermaats met elkaar verbonden, wat ervoor zorgt dat de regio op economisch vlak ter plaatse blijft trappelen. En stilstaan, dat is jammer genoeg nog steeds achteruitgaan.
“Met Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen zijn wij al jarenlang een vurige pleitbezorger om de vier stedelijke gebieden van de Westhoek op een moderne, veilige en vlotte manier met elkaar te verbinden”, vertelt Vincent Callens, regiovoorzitter Ieper. “We hopen dan ook ten stelligste dat het dossier Complex Project Ieper - Veurne dat onlangs in onderzoeksfase is gegaan, oog zal hebben voor een oplossing voor de hele Westhoek en niet enkel voor het oplappen van de verbinding tussen Ieper en Veurne (N8). Op dit moment komt die regiobrede oplossing nog te weinig aan bod in de documenten die voorhanden zijn en kunnen we onmogelijk tevreden zijn.”
Het feit dat de scope van het Complex Project verengd werd tot het aanpakken van de N8 is een jammerlijke evolutie. “Dit is de allerlaatste kans om de regio te ontsluiten zoals het hoort, die kans niet met beide handen grijpen kan wat ons betreft zelfs gezien worden als schuldig verzuim”, treedt De Brabandere bij. “Als betrokken stakeholder zullen wij blijven pleiten voor een mobiliteitsoplossing voor de hele regio, dit zowel via de weg, het spoor, de binnenvaart en de fiets.”
Los van het Complex Project pleiten we met Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen ook voor een doorstart van het dossier rond de omleidingsweg in Adinkerke. Er ontstaan in en rond de gemeente regelmatig grote files die er voor zorgen dat het zelfs aanschuiven is tot op de E40, wat daar tot levensgevaarlijke situaties kan leiden. Maar ook het verkeer in het dorp zelf loopt volledig vast op drukke dagen. Er dringt zich met andere woorden een structurele oplossing op om die verkeersproblemen aan te pakken en de leefbaarheid en veiligheid in deze kustgemeente te verhogen.
Zoals hierboven aangehaald hebben we als Voka - Kamer van Koophandel ook bijzondere aandacht voor het spoor. Voor de regio Westhoek pleiten we dan ook resoluut voor een dubbelspoor tussen Diksmuide en De Panne én tussen Komen en Poperinge. Dit bovenop verdere investeringen die de uitbouw van het goederenvervoer via het spoor ten goede moeten komen. Gezien de economische ontwikkelingen in Duinkerke willen we ook die treinverbinding (zowel qua personenvervoer als qua goederenvervoer) geoptimaliseerd zien.
Laat de Westhoek werken
Maar hoe staat de Westhoek er economisch voor anno 2024? Ook in deze regio was 2023 een economisch lastig jaar voor de ondernemingen. In Ieper/Poperinge steeg het aantal faillissementen met 8,9% ten opzichte van 2022, voor Veurne/Diksmuide noteren we zelfs een stijging van 25%. Het aantal ontvangen vacatures bij de VDAB daalde met 20%, waarmee de Westhoek de enige regio is in heel West-Vlaanderen die een daling in plaats van een stijging liet optekenen. Ook het aantal openstaande uitzendopdrachten kende een daling van maar liefst 32,6%; de regio kent de grootste daling van de hele provincie.
Over naar het ietwat betere nieuws: met een werkzaamheidsgraad van 77,5% moet de Westhoek enkel Kortrijk (77,8%) laten voorgaan. En ook de zeer krappe arbeidsmarkt is iets minder krap geworden. De werkzoekendengraad is gestegen van 4,3% in 2022 naar 4,8% in 2023, maar laat ons duidelijk zijn: dat is nog steeds een historisch laag cijfer dat aantoont dat de vijver waarin werkgevers moeten vissen zeer klein is. Zo bedraagt de spanning per vacature - dat geeft de verhouding weer tussen het aantal werkzoekenden zonder werk in bemiddeling en het aantal beschikbare vacatures - in Ieper 2, in Veurne 1,77 en in Diksmuide slechts 0,84. Dat wil zeggen dat er in Diksmuide theoretisch minder dan één sollicitant per vacature is.
De cijfers tonen aan dat er - ondanks de soms onheilspellende recessieberichten – nog steeds wel degelijk een krapte heerst op de arbeidsmarkt in de regio. “We moeten blijvend inzetten op het activeren van werklozen en niet-actieven zoals langdurig zieken, NEET-jongeren, allochtonen, enzovoort”, aldus Callens. Maar ook wie aan de slag is moet volgens Voka West-Vlaanderen beter ondersteund worden om kennis en competenties up-to-date te houden. “Levenslang leren is zeker nog niet altijd een evidentie, daar moeten zowel de bedrijven als de werknemers nog een tandje bijsteken.” Tot slot moet er volgens Voka West-Vlaanderen meer ingezet worden op gerichte economische migratie om de vacatures ingevuld te krijgen.
Naast geschikt personeel is het vinden van de broodnodige ruimte om te ondernemen een oud zeer in de regio. Dit terwijl veel bedrijven op zoek zijn naar uitbreidingsmogelijkheden, opportuniteiten die ze steeds vaker vinden in Noord-Frankrijk zoals een onderzoek van Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen en Nord France Invest onlangs aantoonde. “Onze bedrijven kunnen en willen niet blijven wachten op Godot”, stelt De Brabandere. “Naast een ondernemingsvriendelijk klimaat zijn er net over de grens ook voldoende arbeidskrachten en een grote afzetmarkt te vinden. Maar de beschikbaarheid van ruimte - vooral in de regio Duinkerke – geeft de doorslag. Daar mogen we niet blind voor blijven.”
Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen pleit dan ook voor het bevestigen van vier geprefereerde zoekzones die uit de oefening van de herafbakening van de kleinstedelijke gebieden van Ieper, Veurne, Poperinge en Diksmuide kwamen. “Voor Ieper willen we de zoekzone aan het kruispunt van de Pilkemseweg en de Noorderring graag bevestigd zien wanneer alle lichten van het openbaar onderzoek op groen staan. Voor Poperinge ligt de uitbreiding van de industriezone Sappenleen voor de hand”, vertelt Callens. “Voor de regio Veurne zou de zoekzone tussen de Brugse Steenweg en de spoorweg een mooie aanvulling zijn van het huidige aanbod. In Diksmuide zijn we voorstander van het bevestigen van de zoekzones aan de Vlavaart en aan IJzer-Noord”, besluit De Brabandere.
