De Onafhankelijke Vakbond Spoorwegpersoneel (OVS) heeft aangekondigd dat er vanaf vandaag, 22 uur tot zondag 2 maart, 22 uur een staking van negen dagen zal plaatsvinden. Daarbovenop doet nog een andere vakbond een stakingsaanzegging van maar liefst 29 dagen lang. Deze beslissingen werden genomen zonder overleg met de nieuwe regering af te wachten. Om de stakingskas niet meteen uit te putten, roept OVS zijn leden op om per afdeling gedurende drie dagen te staken, wat we kunnen beschouwen als een ‘estafettestaking’.
Negen dagen staken
De reden van deze staking ligt in de hervormingsplannen van de nieuwe regering, die zich richt op het langer aan het werk houden van mensen. Dat daarbij pensioenregimes worden hervormd en in lijn worden gebracht met het streven naar meer gewerkte jaren om de vergrijzingskost collectief te kunnen blijven dragen, is een logische ingreep.
Dat dit voor bepaalde beroepsgroepen, in het bijzonder mensen tewerkgesteld in uitdagende of belastende jobs allerminst evident is, doet de vraag rijzen waarom er niet meer wordt ingezet op mobiliteit en transitie naar andere jobs, vooral nu de arbeidsmarkt krap is en de vraag het aanbod overstijgt.
Stakingsrecht in België
In België is het stakingsrecht erkend, maar de voorwaarden voor het uitoefenen ervan zijn niet wettelijk geregeld. Dit houdt niet in dat het stakingsrecht absoluut is. Het wordt beperkt door de uitoefening van de andere subjectieve rechten, zoals het vrije verkeer van personen, het eigendomsrecht, het recht om te werken en de vrijheid om niet te staken.
Gevolgen voor 300.000 reizigers
Het spoor gijzelt gedurende negen dagen zo’n 300.000 reizigers die wel willen werken, maar verhinderd worden. Dit brengt het recht op werken en dus ook hun recht op een loon in het gedrang. Niet iedereen die pendelt heeft immers de mogelijkheid tot digitaal thuiswerk. En daarenboven hebben werknemers die niet, of te laat, op hun werk aankomen geen recht op gewaarborgd loon.
Deze situatie benadrukt de dringende behoefte aan sociaal overleg over dit thema. De sociale partners kregen van de nieuwe regering de opdracht om tegen 31 december 2025 de uitoefening van het stakingsrecht te verduidelijken. Hoewel het stakingsrecht gegarandeerd moet blijven, moet dit gebeuren met respect voor de rechten en vrijheden van anderen. Helaas komt deze oefening te laat voor de huidige situatie. Deze staking is niet alleen ongepast in tijden van budgettaire nood en hervormingen, maar het gebruik van het stakingsrecht is buiten proportie, waarbij 300.000 pendelaars aan hun lot worden overgelaten.
