Het beste halen uit elk talent

Ondernemingen vinden steeds moeilijker geschikt personeel. Met de nakende vergrijzing dreigt dit probleem nog een pak erger te worden. Om dit tekort op te vangen, hebben we tegen 2030 440.000 bijkomende werkkrachten nodig op de Vlaamse arbeidsmarkt. De boodschap is dus om volop mensen aan het werk te krijgen, maar ook om ze blijvend op te leiden. Een degelijke talentstrategie, waarbij het ook makkelijker wordt om mensen van de ene job naar de andere job te laten schakelen, een sterkere sociale zekerheid en een up-to-date arbeidsrecht dat werken stimuleert moeten ervoor zorgen dat we meer dynamiek krijgen op onze arbeidsmarkt, zodat ondernemingen kunnen blijven draaien en de welvaart van iedereen gegarandeerd blijft.

Sneller (opnieuw) aan het werk

Er zijn te weinig mensen aan het werk. De werkzaamheidsgraad in België, en dan zeker in Wallonië en Brussel, ligt structureel veel te laag. Deze situatie is onhoudbaar en smeekt om daadkrachtige actie. Om een ambitieuze werkzaamheidsgraad van 85% te bereiken (in lijn met de Europese topregio’s) hebben we doeltreffende maatregelen nodig, zowel voor werklozen als voor niet-werkenden, langdurig zieken en arbeidsongeschikten.

Om deze groepen aan de slag te krijgen, moeten we inzetten op een kordaat activeringsbeleid. Dat kan door voor de werkzoekenden de werkloosheidsuitkering te beperken in de tijd en hen sneller en efficiënter te begeleiden naar een nieuwe job. Van iedereen die op beroepsactieve leeftijd is en financieel wordt ondersteund, mogen we een minimale inspanning verwachten, zoals ingaan op een uitnodiging van de bemiddelingsdienst of het volgen van een traject naar opleiding, stage of werk.  

Re-integratie van langdurig zieken

Niet alleen de werkloze bevolking, maar ook langdurig zieken en arbeidsongeschikten moeten weer begeleid worden naar werk. Een duidelijkere screening door de arbeidsarts en het opstellen van een re-integratieplan met concrete afspraken over hersteltijd, gedeeltelijke werkhervatting of aangepast werk, opleiding of heroriëntering bieden hier een belangrijk startpunt. We moeten inzetten op preventie, maar ook mikken op minstens 40.000 re-integratietrajecten per jaar in samenwerking met VDAB.

Een leven lang leren

Ook ons opleidingsbeleid moet beter en intenser. Maar liefst acht op de tien Vlamingen geeft aan geen interesse te hebben in opleiding, wat zich ook afspiegelt in de cijfers over het aantal mensen dat effectief opleiding volgt ten opzichte van andere Europese deelstaten. Opleiden van en investeren in menselijk kapitaal wordt de belangrijkste pijler voor economische groei in het komende decennium. Voortdurende en levenslange vorming houdt de kennis en vaardigheden van onze medewerkers bij de tijd en staat mensen toe om plezier te blijven halen uit hun job. Met behulp van ondersteuning voor bedrijven en een stabiel rechtszeker wetgevend kader brengen we de kennis van onze medewerkers weer op het juiste pad.

Aantrekken van buitenlands talent

Onze internationale bedrijven hebben te kampen met competitieve nadelen. Een mogelijke oplossing hiervoor is om meer internationaal talent aan te trekken met behulp van single permits. Maar vandaag is het nog te ingewikkeld en duurt het te lang om dat voor mekaar te krijgen. De doorlooptijd voor zo’n vergunning zou maximaal drie weken mogen innemen. Voor zogenaamde ‘trusted companies’ zou dat nog sneller moeten.

Arbeidsrecht bij de tijd brengen

Ook onze arbeidswetgeving moet ten gronde vernieuwd worden. Aangepaste werkvormen zoals flexi-jobs komen perfect tegemoet aan de verzuchtingen van bedrijven en werknemers die snakken naar meer flexibiliteit, maar botsen op een gedateerde en stroeve arbeidswetgeving. We hebben een nieuw wetboek van werk nodig; start daarom zo snel mogelijk de ambitieuze oefening om een nieuwe, toekomstgerichte blauwdruk uit te tekenen met experten en sociale partners.

Ten slotte moet ook ons loonmodel hervormd worden. Het verschil tussen de totale loonkost en wat mensen ervan overhouden is te groot. De loonkostenhandicap zet de concurrentiepositie van onze exportgerichte Vlaamse economie onder druk en verhindert dat meer mensen aan de slag gaan. Ook de automatische loonindexering gooit roet in het eten en vergroot onze handicap, ondanks de loonnorm. Schaf daarom de automatische loonindexering af en laat daarna de loonnorm verdwijnen. In een nieuw model van loonoverleg geven we ondernemingen de nodige ruimte om zelf loonafspraken te maken.  

• Ga voor een kordaat activeringsbeleid: onder meer door de werkloosheidsuitkering te beperken in tijd en door de activeringslogica ook in alle vormen van bijstand en uitkeringen toe te passen. Tegenover rechten staan ook plichten en verantwoordelijkheid. 

• Begeleid langdurig zieken systematisch en sneller terug naar werk. Ga voor minstens 40.000 re-integratietrajecten per jaar. 

• Maak economische migratie sneller, simpeler en slimmer: onder meer door een ‘single permit’ uit te reiken binnen de drie weken en de lijst van knelpuntberoepen voor economische migratie uit te breiden. 

• Stimuleer levenslang leren door ondersteuning voor (vormings)bedrijven en een leerrekening voor burgers. 

• Breng het arbeidsrecht opnieuw bij de tijd met een nieuw wetboek van werk. 

• Zet in op vrije loonvorming: de automatische loonindexering wordt afgeschaft, de loonnorm verdwijnt zodra de loonkostenhandicap verdwenen is en er kan op ondernemingsniveau onderhandeld worden. 

Download de volledige .pdf versie