Prioriteiten voor de lokale verkiezingen

Lokale besturen zijn essentieel voor bedrijven. Ze bepalen waar ondernemers zich kunnen vestigen, welke activiteiten ze kunnen ontplooien en hoe mensen en goederen de bedrijven bereiken. Daarom zijn de lokale verkiezingen in oktober van groot belang voor ondernemers.

Sinds de lokale verkiezingen zes jaar geleden is zowel Vlaanderen als de wereld sterk veranderd. Uitdagingen die in 2018 nog abstract leken, zoals de krapte op de arbeidsmarkt, vergrijzing en klimaatverandering, zijn nu dagelijkse realiteit. Daarnaast zijn er onverwachte crisissen ontstaan, zoals de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en inflatieschokken, die onze economie zwaar hebben getroffen.

Tijdens de afgelopen legislatuur hebben lokale besturen continu moeten schakelen om de impact van deze crisissen te beperken. Ze genieten dan ook het meeste vertrouwen van de burgers. Maar als het gaat om economisch beleid of langetermijnvisie, zien we grote verschillen tussen gemeenten. Kleine gemeenten hebben moeite om hun taken nog aan te kunnen, terwijl de grote vaak initiatieven buiten hun kerntaken ontplooien, wat soms leidt tot oneerlijke concurrentie met private bedrijven.

8 uitdagingen, 25 voorstellen

De bestuurskracht moet omhoog

Onze voorstellen:

• De bestuurskracht moet omhoog. Gemeenten met minder dan 30.000 inwoners moeten een laatste kans krijgen om vrijwillig te fusioneren.
• Elke gemeente moet voor zichzelf uitmaken wat haar kerntaken zijn. Die kunnen voor iedere gemeente verschillend zijn naargelang de bevolking, ligging en economie. Gemeenten stellen zich hierbij eerder op als regisseur, minder als actor, tenzij er geen goede alternatieven zijn.
• We vragen de lokale besturen om de koppen bij elkaar te steken en ‘regiodeals’ uit te werken samen met lokale partners. ‘Regiodeals’ zijn economische projecten die een positief effect hebben op de volledige regionale economie.

Slimme investeringen nodig

Onze voorstellen:

• Door jarenlang te weinig te investeren, is onze voorraad kapitaalgoederen te klein geworden. Alle overheden, inclusief lokale besturen, moeten daarom uiterlijk in 2029 minimaal 4,5% van het bbp investeren. Voor alle gemeenten en provincies samen betekent dit dat ze in de komende bestuursperiode ongeveer 650 miljoen euro meer moeten investeren dan in 2022.
• De lokale overheden moeten hun investeringen beter verspreiden over de hele bestuursperiode om problemen te voorkomen die de kosten verhogen.
• In de volgende bestuursperiode moeten gemeenten vooral investeren in (groei)infrastructuur en klimaattransitie. Dit betekent bijvoorbeeld investeren in parkeerterreinen aan de rand van de stad, het compacter maken van steden en het verminderen van verharding.

Groeibevorderende fiscaliteit

Onze voorstellen:

• We vragen de lokale besturen om een fiscaal pact, waarbij bedrijfsbelastingen niet stijgen zolang de Vlaamse overheid de lokale besturen royaal financiert.
• Als lokale overheden belastingen van bedrijven innen, moeten ze kiezen voor belastingen met een beperkte compliancekost, zoals de onroerende voorheffing. Specifieke belastingen speciaal voor bedrijven moeten zo veel mogelijk worden beperkt.
• Bij het invoeren of wijzigen van belastingreglementen moet er eerst een onderzoek worden uitgevoerd naar de sociaal-economische en budgettaire impact.

Voldoende ruimte om te ondernemen

Onze voorstellen:

• Bereid je voor op de bouwshift door samen met lokale ondernemers te onderzoeken wat er nodig is. Zorg ervoor dat je in de plannen voor ruimtelijke ordening van de provincie en de gemeente rekening houdt met de behoefte aan bedrijventerreinen, zowel nu als na 2040.
• Ruil bedrijventerreinen die niet goed ontwikkeld kunnen worden voor terreinen die beter bereikbaar en beter gelegen zijn. Zorg ervoor dat je altijd een terrein ruilt voor een ander, zodat er geen ruimte voor bedrijven verloren gaat.
• Maak de vergunningsprocedure voorspelbaarder en duidelijker, door altijd een voorbereidend traject uit te voeren. Stel een omgevingsmanager aan die als aanspreekpunt fungeert voor vergunningsaanvragen. Zorg tijdens de procedure voor goed overleg tussen initiatiefnemers, ambtenaren en politici om problemen op te lossen.

Toekomstgericht mobiliteits- en logistiek beleid

Onze voorstellen:

• Maak een duidelijk beleid voor logistiek en vervoer door te controleren hoe goed nieuwe bedrijventerreinen en werkplekken bereikbaar zijn. Zorg ervoor dat je aandacht besteedt aan openbaar vervoer, fietspaden, en vervoer over water en spoor, naast het vervoer over de weg.
• Verbeter de coördinatie bij werkzaamheden op openbare plekken. Deel informatie tussen betrokken partijen, communiceer duidelijk met ondernemers en bewoners, en zorg ervoor dat werkzaamheden goed op elkaar worden afgestemd, zodat er niet tegelijkertijd aan alternatieve routes wordt gewerkt.
• Investeer in vervoersinfrastructuur en houd rekening met vergroening van mobiliteit. Denk hierbij aan slimme infrastructuur en technologieën voor slimme stadslogistiek. Zorg ook voor genoeg parkeerplaatsen voor vrachtwagens en laad- en loszones in de stad. 

Arbeidsmarkt: lokaal activeren

Onze voorstellen:

• Zorg ervoor dat zowel de Vlaamse overheid als de lokale besturen in kaart brengen hoeveel mensen er beschikbaar zijn om te werken.
• Zorg ervoor dat zowel de Vlaamse overheid als de lokale besturen samenwerken om de arbeidsreserve aan het werk te krijgen. Elk niveau moet zijn eigen sterke punten gebruiken binnen duidelijk afgesproken taken en verantwoordelijkheden.
• Verbeter de samenwerking tussen lokale overheden en bedrijven, zodat meer werkzoekenden aan het werk kunnen bij gewone werkgevers.

Naar de top met ons onderwijs

Onze voorstellen: 

• Lokale overheden moeten actiever helpen om onderwijs en werk beter op elkaar af te stemmen, bijvoorbeeld door advies te geven bij het maken van opleidingsprogramma’s.
• Investeer in lokale opleidingscentra voor technische en beroepsopleidingen. Dankzij deze centra kunnen scholen beter samenwerken en praktijkdocenten efficiënter inzetten. De opleidingscentra maken het ook beter mogelijk voor bedrijven om te investeren in speciale trainingen.
• Lokale besturen moeten jongeren die dreigen uit te vallen uit het onderwijs helpen door ze te verbinden met onderwijsmogelijkheden die werk en leren combineren (zoals duaal leren). Dit helpt voorkomen dat jongeren zonder kwalificaties uitvallen.
• Faciliteer de ontwikkeling van Talentcenters over heel Vlaanderen, zodat iedere 12-14-jarige in Vlaanderen een goede studieoriëntering kan krijgen.

Optimale welzijns- en gezondheidszorg

Onze voorstellen:

• Versterk de rol van het lokale bestuur als coördinator en beperk hun rol in de zorg tot taken die anderen niet kunnen uitvoeren.
• Zorg voor een duidelijk kader voor lokale besturen om de gezondheid van inwoners te verbeteren. Zorg ervoor dat dit kader aansluit bij het beleid van de Vlaamse overheid.
• Geef duidelijkheid over hoe lokale besturen geld gebruiken in de zorg, zowel wat betreft inkomsten als uitgaven. Dit helpt beleidsmakers om op basis van data beleid te maken, vooral met het oog op de vergrijzing.

Download de volledige .pdf versie