Op donderdag 26 september organiseert Voka Health Community haar jaarlijks congres. Dit jaar is het centrale thema "Technologie die Zorgt”, met focus op technologische oplossingen die de efficiëntie verhogen en de zorguitkomsten verbeteren. In de aanloop naar het congres laten we traditiegetrouw enkele ‘toekomstdenkers’ aan het woord. In dit artikel: Jelle Demanet, expert op het vlak van extended reality.
Dr. Jelle Demanet is cognitief psycholoog met een speciale interesse in Extended Reality, meettechnologie en data science. Hij is medeoprichter van de netwerkorganisatie XR Valley, coördineerde tot voor kort op Howest het Human Interface Technology lab (HITlab) en gaat binnenkort aan de slag bij imec. In zijn boek ‘Virtual reality’ wijdt hij een volledig hoofdstuk aan XR-technologie in healthcare. “XR-technologie – een verzamelnaam voor augmented reality (AR), virtual reality (VR), mixed reality (MR) en generative AI – brengt ongelooflijke opportuniteiten met zich mee, maar bedrijven en organisaties weten nog niet hoe ze die kunnen inzetten om waarde te creëren en om de grote problemen in de maatschappij op te lossen. De technologische mogelijkheden zijn gigantisch, maar de moeilijkheid is om er een businesscase aan te koppelen.”
Dat is de reden waarom hij als medeoprichter zijn schouders zette onder XR Valley. “Dat is een koepelorganisatie die bedrijven en organisaties die met XR-technologie bezig zijn met elkaar in contact brengt. Het doel is om de adoptie van XR-technologie te laten renderen – zowel in de industrie als in het onderwijs en de gezondheidszorg. We zetten evenementen op waar we use cases presenteren en koppelen geïnteresseerde gebruikers aan technologie-aanbieders. Daarnaast detecteren we in ons netwerk technologische uitdagingen en zetten we daarrond experimenten op.”
Daar is het project Xrehab van Howest en UZ Gent een uitstekend voorbeeld van. “We stelden een team samen van developers en AI engineers, geleid door neuropsychologe Gudrun Nys. In een workshop legden West-Vlaamse en enkele Oost-Vlaamse ziekenhuizen hun revalidatie-uitdagingen voor aan technologiebedrijven. Op basis daarvan definieerden we 6 use case waar XR het meeste meerwaarde kon genereren. Die heeft het HITlab van Howest ook effectief gebouwd. Dat leidde onder meer tot een applicatie voor mensen met visuele stoornissen die mensen kan trainen om een deel van hun visueel veld weer actief te gebruiken. Een andere applicatie kan dan weer met eyetracking meten in welke mate mensen met een alcoholprobleem het moeilijk krijgen als ze in de supermarkt door de rekken met alcohol lopen.”
Als we innovatie te moeilijk maken, is dat niet in het voordeel van de Europese burgers.
Jelle Demanet, XRvalley
Te strenge toepassing van Europese wetgeving
In een volgende fase van het project worden universitaire partners gezocht die die 6 proof of concepts willen gebruiken om verder onderzoek mee te doen en klinische studies mee op te zetten. En dat brengt ons meteen bij een manco in de wetgeving, haalt Demanet aan. “De Europese wetgeving rond medical devices wordt in ons land zo strikt toegepast dat het bijna onmogelijk is om in een vroege fase van de ontwikkeling patiënten te betrekken. Dat brengt ontwikkelaars in een catch 22-situatie: om tests met patiënten te mogen opzetten vragen ethische comités of er al een medical device-aanvraag is, terwijl het FAGG die pas wil opstarten als je al klinische studies hebt gedaan op patiënten. Voor technologiebedrijven is het om die reden gemakkelijker om applicaties te ontwikkelen om medisch personeel mee te trainen, dan technologie die kan helpen bij de revalidatie van patiënten – terwijl die net de grootste meerwaarde kan creëren. In Nederland en Duitsland wordt die Europese wetgeving anders geïnterpreteerd en is er meer mogelijkheid om te innoveren.”
Nochtans heeft XR-technologie heel wat potentieel om de toenemende vergrijzing en het tekort aan zorgprofessionals te helpen opvangen, is Demanet overtuigd. “Ik geloof niet dat technologie mensen zal vervangen, wel dat ze een aantal taken kan automatiseren, waardoor er minder medisch personeel nodig is of er meer mensen behandeld kunnen worden.”
De grootste meerwaarde van XR voor de gezondheidszorg is volgens Demanet niet enkel het immersieve en ruimtelijke karakter van de applicaties, maar ook de spatial dynamics-mogelijkheden. “Als je het gedrag van een persoon volledig digitaliseert in een virtuele 3D-omgeving, kan dat heel wat inzichten opleveren. Dat laat bijvoorbeeld toe om een objectieve inschatting te maken van iemands revalidatieproces, want XR kan zeer subtiele evoluties meten, veel beter dan de bestaande methodes. Als een patiënt zijn of haar vooruitgang zo precies kan meten, kan dat enorm motiverend zijn en de therapietrouw stimuleren.”
Hij besluit nog met de bedenking dat uiteraard de nodige aandacht besteed moet worden aan dataveiligheid. “Smartphones, headsets, wearables,… leveren een schat aan gezondheidsdata op. Daar moeten we omzichtig mee omspringen. Mijn oproep is om ontwikkelaars op dat vlak zelf verantwoordelijkheid te laten nemen en hen de nodige vrijheid te geven. Ik vrees dat Europa daarin te strikt is en dat we weer in het verhaal van ‘the US creates, China imitates and Europe regulates’ terechtkomen. Als we innovatie te moeilijk maken, is dat niet in het voordeel van de Europese burgers.”
