Unilin blijft gaan voor topinnovatie - "De drang om te innoveren zit in ons DNA"

Uw voorganger was alom bekend. Maar wie is Wim Messiaen?

“Ik ben een leven lang actief geweest in de bouwmaterialen en maakindustrie. Eerst bij Domo (Jan De Clerck), vervolgens bij Etex en VPK. In 2023 werd ik geheadhunt door Unilin om Bernard Thiers op te volgen. Tussen mij en Unilin was al veel langer contact. Ik had altijd gezegd dat ze mij mochten contacteren voor een job aan de top, tot Bernard Thiers me effectief opzocht. Ik heb 4 maanden in zijn schaduw mogen meelopen om het bedrijf door en door te leren kennen. Een luxe. Er werd niet van mij verwacht dat ik een eigen businessplan zou schrijven; die 4 maanden werden integraal gebruikt om mij vertrouwd te maken met de visie en de strategie van het bedrijf. Ik ging uiteraard ook aan de praat met Jeffrey Lorberbaum, de CEO van onze Amerikaanse moedermaatschappij Mohawk. Ik denk te mogen zeggen dat de overgang een proces is geweest dat met zorg werd voorbereid. Ook vandaag nog heb ik contact met mijn voorganger voor strategische doelstellingen, want Bernard Thiers zetelt als bestuurder bij Mohawk.”

Hoe zou u die basisstrategie van Unilin zelf definiëren?

“De basisstrategie berust op de lijnen die Frans De Cock en Bernard Thiers hebben uitgezet, een hele ‘heritage’, een uniek pad dat tot op vandaag nog altijd wordt bewandeld. De basisprincipes zijn: altijd beter zijn dan de rest van de markt, vooroplopen, anticiperen met topinnovatie, de markt goed aanvoelen, zorgen voor voldoende schaalgrootte, voldoende diversifiëren en gezonde groei realiseren. Unilin is ook uniek in een ander opzicht. De innovatiespirit die inhouse heerst, slaat alles.”

Voor welk soort leadership staat u zelf?

“Het schip is het belangrijkste, niet ik. Ik ben maar de kapitein; ik moet er alleen voor zorgen dat het schip in de juiste wateren en naar de juiste bestemming vaart en dat middels een goed rendement. Ik beschouw het als mijn missie om de eigen mensen te ‘voeden’ richting passie, ondernemerschap en excellentie. Unilin staat voor een sterk gedecentraliseerde organisatie. Zelf word ik bijgestaan door 5 divisiehoofden die me de weg helpen wijzen. Ik wijs er ook graag op dat wij ons vrij verregaand kunnen toeleggen op de business as such, het pure ondernemerschap zeg maar. De ‘corporate’ bevindt zich grotendeels in de VS bij onze moeder Mohawk. Dat voelt vrij comfortabel aan. Qua structuur zijn we hier dun bezet: een CFO, CIO, VP HR en een CTO die instaat voor sustainability en engineering. Dat is het zowat.”

Hoe kijkt u terug op uw eerste 365 dagen en wat brengt 2025? Het zijn, we drukken ons voorzichtig uit, geen hoogtijden.

“En toch blijven we voor onze organische groei investeren in al onze divisies, a rato van 130 à 140 miljoen euro per jaar. We houden dat tempo aan. Het is niet moeilijk: als je de ambitie hebt om vooraan in de klas te zitten, dan moet je gewoon blijven investeren in technologie of in vergroening, er is geen andere keuze. Wat wel waar is: we groeien momenteel minder door acquisities. De bouwsector heeft het in de hele EU moeilijk. De oorzaken zijn vooral de oplopende energieprijzen en de inflatie. Ook de financieringskosten zijn de laatste jaren opnieuw danig opgelopen. Aan het einde van de rit is het helaas de consument die betaalt, maar die trekt ook zijn conclusies en consumeert minder. We merken dat duidelijk in de markt. Dat alles wil niet zeggen dat we geen opportuniteiten bekijken als het over overnames gaat. Kijk naar mijn bureau, daar liggen enkele dossiers te wachten op studiewerk.”

Unilin is sinds 2005 een onderdeel van de Amerikaanse groep Mohawk, de nummer 1 in vloerbekleding. In die 2 decennia mocht Unilin al altijd een vrij onafhankelijke koers varen. De vraag is of dat zo zal blijven nu er een nieuwe politiek-economische wind door de VS waait?

“Het klopt dat Unilin een eigen koers kon varen, zij het altijd ook in overleg met en goed geargumenteerd bij de hoofdaandeelhouder. Dat zal niet meteen veranderen. Maar dat de geopolitieke context is gewijzigd, kan ik uiteraard niet ontkennen. Ik denk dat elke Amerikaanse investeerder die rendement nastreeft ook vindt dat Europa een reboot nodig heeft. Ik geef maar één voorbeeld: de Amerikaanse energiekosten bedragen één vierde van de Europese. Dan is het toch normaal dat daar vragen worden over gesteld en dat er bedenkingen worden geformuleerd. Dat heeft Mohawk ook al gedaan, daar is niets mis mee.”

Laat het mij dan zo formuleren: blijft Unilin voor eeuwig verankerd bij Mohawk?

“Ja, en ik heb daar een goede reden voor. Onze beide bedrijven hebben zich altijd goed gevoeld bij grote principes als excellentie nastreven. Iemand als Trump zal ook geen wig drijven tussen onze bedrijven. Wij zijn de behoeders van de vrije markt en zelfs van de democratie.”

Is Trump niet de ultieme en zelfs gedroomde wake-upcall voor Europa?

“Dat denk ik wel. Europa komt met de rug tegen de muur te staan en er zal een consensus moeten gevonden worden tussen ‘de 27’ om de rug te rechten. Ik zie terzake hoopvolle signalen. Ik stel vast dat wij, de maakindustrie, meer dan vroeger gecontacteerd worden vanuit Europa. Er is een grotere behoefte dan voordien om onze desiderata te kennen. De heren politici zullen willens nillens moeten leren dat er minder controle moet zijn, minder regeltjes en een beter energiebeleid. Op het terrein zie ik vanwege de EU ook hoopvolle signalen: critical raw materials die Europa niet heeft, zullen worden geborgd en de CBAM-regelgeving zal minder duurzame goederen die Europa dreigen te overspoelen onderwerpen aan hogere taksen of importtarieven, om de competitiviteit van de Europese bedrijven te helpen veiligstellen.”

Unilin zet enorm in op de nieuwste ecologische toepassingen. De rest van de wereld neemt het misschien niet altijd zo nauw met ecologie. Moeten we onze eigen weg blijven gaan of bijsturen?

“Vergroening en werk maken van innovatieve ecologische concepten, dat is de enige juiste weg voor deze planeet. Wie het anders zegt, heeft het fout voor. Trump zal ook wel tegenwind ondervinden, van de publieke opinie bijvoorbeeld. It will swing back. De EU, maar ook China, kiezen voor vergroening van de economie.”

Unilin heeft veel, zo niet alle patentoorlogen, gewonnen en juridisch in zijn voordeel afgedwongen. Maar copy-paste zal ook altijd blijven bestaan. Bestaat er nog zoiets als het gele gevaar?

“Wij zijn op dat vlak superattent en zeer professioneel georganiseerd. Het voorbije jaar hebben we 70 nieuwe patenten toegekend gekregen, de vrucht van vrij fundamentele research. Het is dan ook niet meer dan logisch dat we die uitvindingen maximaal gaan beschermen. Om u een idee te geven: in China hebben we een team van 11 experten die niets anders doen dan de markt screenen om toe te zien op de naleving van onze patenten. Kopiëren is van alle tijden maar wij zijn nu veel beter georganiseerd om dat fenomeen te counteren. Inmiddels zetten wij onverminderd onze innovatiedrang verder, dit jaar goed voor een R&D-budget van 15 miljoen euro.”

Hoe en waar ontstaat en gedijt innovatie het best?

“Ik geloof het meest in een mix van het goed luisteren naar de klanten en de markt enerzijds en fundamentele research in eigen huis anderzijds. Unilin heeft sowieso een team van 100 mensen die met niets anders bezig zijn dan met innovatie. Verder plegen we op regelmatige basis overleg met grote klanten om hun bevindingen en eventuele adviezen ter harte te nemen. De drang om te innoveren zit in het DNA van onze medewerkers. Onze procesingenieurs zoeken permanent naar hoe ze producten sneller en beter kunnen maken. Finaal volgen we ook goed op wat de concurrenten doen.”

Peter De Keyzer hield op zijn gesmaakte keynote tijdens de nieuwjaarsreceptie van Voka een warm pleidooi om artificiële intelligentie te omarmen. Hoe ver gaat Unilin daar al in mee?

“Ook op dat vlak zetten we belangrijke stappen vooruit. Ik geef een concreet voorbeeld: een vrachtwagen die met grondstoffen of andere materialen bij ons binnenrijdt, werd vroeger gescreend door mensen in een labo. Nu hangen we een slimme camera boven die vrachtwagen en die zegt ons precies wat de inhoud is. We investeren dit jaar ook 1 miljoen euro in de verdere toepassing van AI binnen onze processen. AI helpt ons bij het analyseren van onze eigen productieprocessen, het verbeteren van kwaliteitscontrole, het stroomlijnen van administratieve processen en het uitwerken van marketingconcepten. Het inzetten van AI heeft al voor snelle oplossingen gezorgd via datamining.”

Wordt de mens meer en meer overbodig?

“Daar geloof ik niet in. AI is afhankelijk van de opdracht die gegeven wordt en dus blijft de mens de zaken aansturen. Het voordeel van AI is vooral dat er slimmer en efficiënter kan gewerkt worden.”

Over mensen gesproken: werknemers worden wel eens het grootste kapitaal van bedrijven genoemd, en terecht. Hoe verenigen jullie verschillende profielen?

“Onze sterke bedrijfscultuur is hét cement. We rekruteren op basis van een match met onze purpose en waarden. Als gepassioneerde ondernemers streven we naar excellentie en doen dat in de eerste plaats op basis van de creativiteit van onze medewerkers. Dat voel je hier sterk. We vinden het belangrijk om fysiek samen te komen, niet alleen om te werken, maar ook om onze verwezenlijkingen te vieren – en dat mag af en toe met een glaasje erbij.”

Wat is uw beste manier van ontsnappen aan de dagelijkse routine en stress?

“Ongeacht het weer ga ik ’s avonds bij mijn thuiskomst nog steevast een grote wandeling doen. Dat maakt het hoofd leeg. En verder: geef me maar de tuin om aan de slag te gaan.”