Hoe kan je als student industrieel ingenieur opleiding en bedrijfservaring optimaal combineren? Het antwoord heet KU Leuven Nexus, een gloednieuw programma waarvoor KU Leuven Brugge en Voka West-Vlaanderen de krachten bundelen. Studenten, de universiteit én tientallen geïnteresseerde ondernemingen zijn laaiend enthousiast over het concept. “Hiermee tillen we duaal leren echt naar een volgend niveau”, verduidelijken Piet Desmet (vicerector KU Leuven), Philippe De Veyt (voorzitter Voka West-Vlaanderen) en Hans Boels (regiovoorzitter Voka Zuid-West-Vlaanderen).
Het is niet de eerste keer dat Voka West-Vlaanderen en KU Leuven samenwerken. Eerder al deden ze dat voor de master-na-master (ManaMa) rond ‘Artificial Intelligence in Business & Industry’ aan KU Leuven Brugge en voor het ervaringstraject voor de bacheloropleiding Toegepaste Economische Wetenschappen aan KU Leuven Kulak. “Universiteiten en ondernemingen hebben een unieke plaats in ons maatschappelijk ecosysteem”, legt prof. dr. Piet Desmet uit. “We hebben er alle belang bij maximaal in te zetten op synergie tussen beide werelden, en dat met respect voor mekaars identiteit. KU Leuven Kulak en KU Leuven Brugge werken daar graag aan mee door zich te profileren als een open huis voor alle West-Vlaamse sectoren.”
Waarom starten jullie nu met dit initiatief?
Piet Desmet: “Als universiteit hebben we 3 opdrachten. Onderzoek doen we al veelvuldig met de economische actoren uit de regio. Samen creëren we ook economische en maatschappelijke impact via onder meer spin-offs, bilaterale samenwerkingen en leerstoelen. Voor de opdracht onderwijs kunnen we dan weer de kruisbestuiving tussen universiteit en bedrijf nog versterken. Op masterniveau liep er nog geen structurele samenwerking. De opleiding industrieel ingenieur leent zich daar perfect voor, ook omdat die volledig in Brugge plaatsvindt. Ze leunt bovendien het dichtst aan bij de industrie, de nabijheid van het West-Vlaamse bedrijfsleven is maximaal en zo goed als alle alumni komen vervolgens in een onderneming uit deze provincie terecht.”
Unieke kans voor studenten industrieel ingenieur om opleiding en bedrijfservaring te combineren
Waar hebben jullie de mosterd voor dit concept gehaald?
Philippe De Veyt: “2 jaar geleden hadden we al een brainstorming over een andere aanpak van duaal leren georganiseerd met 10 toonaangevende West-Vlaamse bedrijven, Voka West-Vlaanderen en Luc Sels (rector KU Leuven). We voelden meteen veel interesse bij de ondernemingen en merkten dat KU Leuven zich voor een vernieuwende aanpak wou engageren.”
Hans Boels: “Vervolgens zijn we met een delegatie van KU Leuven en Voka West-Vlaanderen op studiereis geweest naar onder meer Duitsland, Hongarije, Frankrijk en Spanje, om te bekijken hoe ze het daar aanpakken en hoe studenten, universiteiten en ondernemingen die trajecten ervaren. Op basis daarvan hebben we een draaiboek geschreven voor de creatie van een ‘proeftuin’ die een maximale kans op slagen heeft, door rekening te houden met cruciale aspecten zoals de sociale wetgeving en de huidige structuren van ons onderwijs.”
Philippe De Veyt: “Dat eigen model combineert het beste van wat we in het buitenland hebben geleerd en leunt het dichtst aan bij het Hongaarse model. Toen we het presenteerden aan de 10 bedrijven die aan de eerste brainstorming hadden deelgenomen, proefden we erg veel positivisme en enthousiasme. Op 16 oktober participeerden ongeveer 30 ondernemingen aan het matchmaking- evenement op KU Leuven Brugge.”
Hoe is deze opleiding specifiek opgebouwd?
Piet Desmet: “De doelgroep van KU Leuven Nexus zijn studenten industrieel ingenieur bouwkunde, elektromechanica en elektronica- ICT. Tijdens hun eerste bachelorjaar bouwen ze vooral aan de academische fundamenten van hun knowhow. Tegelijk zetten we meteen eerste interacties op met het bedrijfsleven. Gedurende het eerste semester gaan ze op bezoek bij 4 bedrijven, die ze zelf hebben mogen selecteren na het matchmaking-evenement. Vervolgens maken ze een rapport van elk van die bezoeken en kiezen ze er 2 ondernemingen uit bij wie ze in het tweede semester telkens een driedaags programma volgen. Na dat eerste jaar krijgen ze de kans (het is dus geen verplichting, nvdr) het Nexus-traject verder te zetten bij één van de bedrijven, waar ze gedurende de volgende jaren een deel van hun opleiding zullen meemaken. Daarna is de kans meer dan reëel dat ze bij die onderneming aan de slag gaan.”
Tijdens vakanties kunnen ze zich ontplooien in de specialisatie waar ze zelf het meest voor gepassioneerd zijn.
Hans Boels
Welke voordelen biedt deze aanpak?
Philippe De Veyt: “In het huidige, traditionele systeem moet een pas afgestudeerde industrieel ingenieur die in een bedrijf aan de slag gaat, de specificiteit van de bedrijfscontext nog grotendeels leren kennen. Wie het KU Leuven Nexus-traject heeft gevolgd, zal tijdens zijn opleiding al 3 jaar ervaring hebben opgedaan. Student en ondernemer zullen elkaar al door en door kennen. Het is dus geen stap in het onbekende meer.”
Hans Boels: “Het nieuwe concept zal de kans op drop-outs verkleinen. Nu gebeurt het soms nog dat studenten aan de master industrieel ingenieur beginnen, maar pas na verloop van tijd beseffen dat het een verkeerde keuze is, omdat ze eigenlijk geen goed beeld hebben van wat ze op termijn kunnen doen. Bovendien leren ze, naast de theorie, nu al vrij snel de dynamiek van een bedrijfsleven kennen én de rol die ze daar zelf in kunnen spelen. Ten derde kunnen dergelijke opleidingen ook de afstand tussen het hoger onderwijs en het bedrijfslandschap verder verkleinen: het biedt meer kansen om academische en praktische kennis samen te brengen, bijvoorbeeld door het installeren van specifieke labs in bedrijven en door andere werknemers van de deelnemende bedrijven gastcolleges te laten geven. Op die manier is de opleiding ook zo goed mogelijk aangepast aan de actualiteit van het bedrijfsleven.”
Wie het KU Leuven Nexus-traject heeft gevolgd, zal tijdens zijn opleiding al 3 jaar ervaring hebben opgedaan.
Philippe De Veyt
Waarover moet een student beschikken om in KU Leuven Nexus te kunnen slagen?
Piet Desmet: “Het is stevig uitdagend: om het met succes te kunnen afleggen, heb je naast cognitieve kwaliteiten ook een hoog zelflerend vermogen, discipline en goesting nodig. Je moet er echt wel voor gemotiveerd zijn, want het vergt toch extra inspanningen van de student.”
Hans Boels: “We doen er wel alles voor om de randvoorwaarden zo goed mogelijk in te vullen en studenten maximaal te ontzorgen. Zo krijgen ze de kans om niet alleen tijdens de academische periodes hun opleiding gedeeltelijk bij de onderneming van hun keuze te volgen, maar kunnen ze er ook tijdens vakantieperiodes aan de slag. Tijdens vakanties krijgen ze, in ruil voor de voltooiing van een werkpakket, een conforme vergoeding. Ze moeten dus niet meer op zoek naar een vakantiejob in een totaal andere branche (zoals toerisme of horeca), maar kunnen wat bijverdienen door zich verder te ontplooien in de specialisatie waar ze zelf het meest voor gepassioneerd zijn. KU Leuven Brugge en Voka West-Vlaanderen zorgen ervoor dat het plaatje zowel legaal, financieel als organisatorisch volledig klopt.”
Van alle KU Leuven-campussen die deze opleiding aanbieden, is Brugge degene met de sterkste slaagcijfers na het eerste jaar.
Piet Desmet
Is de masteropleiding industrieel ingenieur in Brugge sowieso al een populaire studierichting?
Piet Desmet: “Dit jaar noteren we een stijging van het aantal inschrijvingen met 40%. Dat komt door de sterke randvoorwaarden (met onder meer een intense begeleiding van de studenten) en de kwaliteit van de aankomende studenten, wat mede de verdienste is van ons kwaliteitsvol secundair onderwijs. Bovendien is Brugge, van alle KU Leuven-campussen die deze opleiding aanbieden, degene met de sterkste slaagcijfers na het eerste jaar. Combineer dat met het feit dat het bedrijfsleven in onze regio bijzonder sterk staat en je weet dat Nexus is ingepland waar de kansen op succes maximaal zijn.”
Hans Boels: “Die trend merken ze ook in Hongarije. Daar rollen ze dergelijke concepten vooral uit in regionale provinciesteden, omdat de (potentiële) binding tussen student en bedrijf daar veel sterker is dan in grootsteden.”
Braintraining
Deelnemen aan KU Leuven Nexus heeft ook op bedrijven een grote impact. “Zij dragen de verantwoordelijkheid om bepaalde delen van het leerpakket zelf in te vullen”, aldus Philippe De Veyt. “Het spreekt voor zich dat dit op een kwalitatieve manier moet gebeuren. De Nexus-studenten zullen bij hun onderneming worden opgevangen door een eigen mentor, die daarvoor een specifieke, door Voka West-Vlaanderen en KU Leuven Brugge georganiseerde opleiding heeft gevolgd. Het engagement van de bedrijven steunt daarnaast vooral op het delen van hun knowhow.”
Wie het goed aanpakt, krijgt er ook veel voor terug. “In de eerste plaats is dat een zelf opgeleide en gemotiveerde medewerker, die na het afstuderen bij hen aan de slag kan”, pikt Hans in. “Bedrijven die mee in het bad springen, nemen actief deel aan een community van sterke West-Vlaamse ondernemingen die intens begaan zijn met het creëren van welvaart in eigen regio. Bovendien moet je op deze manier als onderneming veel minder aan ‘headhunting’ doen: je participeert aan ‘braintraining’ en vermijdt dat sterke West-Vlaamse profielen hun carrière opbouwen buiten de eigen provincie.”
“KU Leuven Nexus kan voor een nog sterkere integratie van goede West-Vlaamse studenten in het provinciale bedrijfsleven zorgen, zodat ze voor het uitoefenen van een boeiende job niet langer naar Brussel, Antwerpen of zelfs het buitenland moeten. Het is trouwens ook best mogelijk dat dit concept studenten uit andere regio’s aantrekt, die vervolgens ook hun carrière in West-Vlaanderen op de rails kunnen zetten”, besluit Piet Desmet.
Wat moet de ultieme ambitie van KU Leuven Nexus worden?
Philippe De Veyt: “In principe heeft dit concept alles om tot een kwaliteitslabel te kunnen uitgroeien. Een Nexus-alumnus kenmerkt zich automatisch door een krachtig cognitief profiel, aangevuld met cruciale eigenschappen zoals engagement, teamspirit en een open mind voor innovatie en onderzoek. Dankzij het traject dat de student heeft doorlopen, heeft hij een goed idee over de sector en het bedrijf waarin hij terecht komt, de rol die hij daar als ingenieur kan bekleden en de carrièremogelijkheden die dit biedt, hetzij als specifiek technisch expert of als leidinggevend manager. Bovendien ontpoppen ze zich tot technologie- én Nexus-ambassadeurs.”
Piet Desmet: “Mag ik nog benadrukken dat dit niet mogelijk zou zijn geweest zonder de sterke klik tussen rector Luc Sels en mezelf met Voka West-Vlaanderen-voorzitter Philippe De Veyt en tussen decaan prof. Bert Lauwers (KU Leuven) met Voka-regiovoorzitter Hans Boels? Samen engageren we ons met overtuiging voor dit traject Zo kan dit traject binnen West-Vlaamse bedrijven ook op C-niveau een breed draagvlak krijgen, wat ertoe bijdraagt om de onvermijdelijke hinderpalen op de juiste manier te overwinnen.”
