Ons land gaat gebukt onder een staatsschuld van ruim 500 miljard euro, die toeneemt met 22 miljoen euro per dag. Per inwoner is dit omgerekend 50.000 euro of ruim 100.000 euro per werkzame inwoner. Niet iedereen kan dit ophoesten, dus wordt er gekeken naar een bevolkingsgroep die verondersteld wordt er financieel sterker voor te staan. Beleggers en ondernemers.
Terugkerend fenomeen?
De discussie rond een meerwaardebelasting is een terugkerend fenomeen in de periodes voor de verkiezingen. Het lijkt ook een open doel gezien de buurlanden reeds een of andere meerwaardebelasting kennen. Wat weinigen weten, is dat ons fiscaal wetboek de facto reeds een algemene belasting op meerwaarden voorschrijft. Enkel wanneer die meerwaarden kaderen binnen een ‘normaal beheer van een vermogen’ zijn die vrijgesteld. Gaandeweg is die uitzondering echter de regel geworden.
Nut van een meerwaardetaks?
Een meerwaardetaks op aandelen is een belasting die geheven wordt op de winst die behaald wordt bij de verkoop van aandelen. Voorstanders van een meerwaardebelasting op aandelen stellen dat het een eerlijke en rechtvaardige manier is om winsten uit vermogen te belasten. Het belasten van meerwaarden op aandelen zorgt ervoor dat vermogende individuen en investeerders meer bijdragen aan de belastinginkomsten van de overheid. Dit kan leiden tot een herverdeling van de belastingdruk tussen arm en rijk. Daarnaast kan een meerwaardebelasting op aandelen een belangrijke inkomstenbron zijn voor de overheid.
Gemakkelijker te accepteren?
Een belasting op vermogenswinsten heeft ook een voordeel tegenover een pure vermogensbelasting, zoals de huidige taks op de effectenrekeningen. Die laatste is verschuldigd door eenieder die een effectenrekening bezit van minstens 1 mio euro. Deze taks op het roerend vermogen wordt jaarlijks betaald, ook al heeft men helemaal geen winst op het vermogen gerealiseerd (vb. in slechte beursjaren). Een meerwaardetaks daarentegen is enkel verschuldigd indien men activa realiseert, dus verkoopt en winst neemt. En dan nog is dit enkel verschuldigd op de meerwaarde, niet op het vermogen zelf. Dit maakt voor belastingplichtigen een groot psychologisch verschil uit, en wordt als minder onrechtvaardig ervaren.
Afschrikking van investeringen?
Anderzijds zijn er ook nadelen verbonden aan een meerwaardebelasting op aandelen. Zo kan het investeerders ontmoedigen om te investeren in aandelen, omdat zij een deel van hun winst moeten afstaan aan de overheid. Dit kan leiden tot een afname van investeringen en economische groei, wat uiteindelijk nadelig kan zijn voor de economie als geheel en de kloof tussen arm en rijk niet ten goede komt.
Is dit een recurrente bron van belastinginkomsten of riskeert men net inkomsten te verliezen?
Een ondoordachte meerwaardebelasting op aandelen zou eventueel kunnen leiden tot belastingontwijking. Sommige investeerders zullen proberen om hun winsten te verplaatsen naar voordelige belastingregimes of kiezen voor activa die geen meerwaardebelasting kennen. Dit kan leiden tot een verlies van belastinginkomsten voor de overheid. De speculatietaks die door de regering Michel in 2016 werd ingevoerd, viseerde de meerwaarden op beursgenoteerde aandelen. Beleggers pasten hun gedrag aan en diversifieerden naar andere producten, met een daling van de inkomsten uit een andere taks op vermogen, namelijk de beurstaks, tot gevolg. Die meerwaardebelasting leidde dus tot een nettoverlies aan belastinginkomsten en was dan ook geen lang leven beschoren. Een belasting op meerwaarde invoeren op slechts enkele activaklassen zal investeerders aanzetten om hun keuze te baseren op fiscaliteit en niet op basis van risico-overweging. Hopelijk is iedereen zich hiervan bewust.
Brede belastbare basis
Kortom, een meerwaardebelasting op aandelen heeft zowel voor- als nadelen. Het is belangrijk dat de overheid een goede balans vindt tussen het belasten van vermogenswinsten en het stimuleren van investeringen en economische groei. Voor elke belasting geldt hetzelfde principe: enkel een aanvaardbaar tarief op een zo breed mogelijke belastbare basis, zorgt voor recurrente en stabiele inkomsten voor de Schatkist. Het is daarom essentieel om een grondige afweging te maken van de mogelijke gevolgen en de doelstellingen van de belasting voordat een beslissing wordt genomen.
Vincent Lambrecht, Director Estate Planning / Managing Director CapitalatWork NV
