Voormalig ECB-voorzitter Mario Draghi schreef, in opdracht van Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen, een rapport over de competitiviteit van de Unie. Het lijvige document bevat een reeks beleidsaanbevelingen die Europa moeten helpen zijn concurrentiekracht te versterken in een snel veranderende wereld. De vraag is hoe we die concreet kunnen vertalen naar een versterking van de Europese economie, en meer specifiek, wat dit betekent voor Vlaanderen.
Een van de centrale thema’s van het rapport is de transitie naar een klimaatneutrale economie, een proces dat aanzienlijke kansen biedt voor de Europese industrie. Tegelijkertijd wijst Draghi op de risico’s die gepaard gaan met de huidige energieprijzen, die in Europa veel hoger liggen dan in andere delen van de wereld. Vlaanderen, met zijn energie-intensieve sectoren zoals chemie en staal, voelt deze druk sterker dan andere regio’s. De concurrentiekracht van onze industrie staat onder druk, en hoewel we de klimaatdoelstellingen onverkort steunen, moet de transitie op een manier plaatsvinden die onze industrie niet ondermijnt. Voka heeft al eerder gepleit voor een realistische aanpak van deze klimaatdoelstellingen.
Een ander belangrijk aspect van Draghi’s rapport is de noodzaak van een radicale hervorming van het Europees budget. Europa heeft jaarlijks honderden miljarden euro’s extra investeringen nodig om de groene transitie te financieren. Dit vergt een fundamentele heroriëntatie van het Europees budget, met een focus op strategische sectoren zoals de interne markt, innovatie en industriële ontwikkeling. In lijn met Voka’s Europees memorandum, pleiten we voor een herziening van het Europees subsidiemechanisme.
Draghi wijst ook op een bekend pijnpunt in Vlaanderen: de trage en omslachtige vergunningverlening. Dit is een onderwerp dat in Vlaanderen actueler is dan ooit, met de stikstofcrisis en het dreigende waterarrest als belangrijkste knelpunten. Draghi pleit voor een programmatische aanpak op Europees niveau, waarbij milieu- en klimaatdoelstellingen worden geïntegreerd in de vergunningprocedures zonder dat dit leidt tot onnodige vertragingen. Tijdelijke uitzonderingen op bepaalde Europese milieuregels, zoals hij voorstelt, kunnen helpen om de groene transitie te versnellen.
Draghi pleit voor een Europees industriebeleid dat gericht is op geopolitieke onafhankelijkheid.
Bert Mons, Gedelegeerd bestuurder
Wat Vlaanderen betreft, bevat het rapport ook enkele interessante perspectieven voor strategische sectoren zoals farmaceutica, energie-intensieve industrie en de chipindustrie. Die zijn van groot belang voor de Vlaamse economie en spelen een sleutelrol in de Europese plannen voor strategische autonomie. Het is daarom van cruciaal belang dat deze sectoren nauw worden verbonden met de Europese beleidskaders die worden ontwikkeld om de industrie te ondersteunen. Toch is het belangrijk dat de competitiviteitsagenda niet beperkt blijft tot enkele sectoren.
Een van de meest prangende zorgen die Draghi uit, is de achterstand van Europese bedrijven op het gebied van innovatie en het vermarkten van nieuwe technologieën. Europa loopt achter op de VS als het gaat om investeringen in onderzoek en ontwikkeling en het naar de markt brengen van innovaties. Dit is een punt van zorg dat ook Voka deelt. Draghi pleit voor een versoepeling van de regeldruk, zodat bedrijven sneller kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen en hun innovaties sneller kunnen commercialiseren.
Een ander punt dat in het rapport sterk naar voren komt, is de rol van strategische autonomie. Draghi pleit voor een Europees industriebeleid dat niet alleen gericht is op duurzaamheid, maar ook op geopolitieke onafhankelijkheid. Vlaanderen, als een van de economische motoren van Europa, heeft hier een belangrijke rol te spelen.
Samenvattend, het rapport van Draghi biedt een gedetailleerde blauwdruk voor de toekomst van Europa’s economie. Vlaanderen heeft hierin een belangrijke rol te spelen, maar dit vereist ook op regionaal niveau een proactief beleid dat de concurrentiekracht van onze industrie ondersteunt. De uitdagingen zijn aanzienlijk, maar de kansen zijn nog groter, zolang we de juiste keuzes maken.
