Marc Cottyn over Polen, een land met immense troeven om te ondernemen

Polen in één oogopslag

Tekst Laurens Fagard – foto Hendrik De Schrijver

Zoals gebruikelijk vees Marc Cottyn net als andere beginnende advocaten een naambordje aan de muur in 1978. Al vrij snel eigent hij zich het ‘recht op luiheid’ toe als filosofisch traktaat. “Ik klopte lange uren als advocaat. Dat was niet aan mij besteed dus zocht ik mensen die op dezelfde golflengte zaten. Samen met Nestor Roseleth stichtte hij een kantoor dat vandaag is uitgegroeid tot een gevestigde waarde in de Vlaamse advocatuur en een 31-tal medewerkers telt. Het bureau focust zich in eigen land op zowel particulieren, ondernemingen als overheden. 

Die brede spreiding met interdisciplinaire teams is volgens Marc zeker een troef op de huidige juridische markt. “België telt momenteel 25.000 advocaten waarvan meer dan de helft actief zijn in Vlaanderen. Dat zijn hoge aantallen. Men hoort het niet graag, maar de sector kampt met heel wat werkloosheid. Er is veel uitval omwille van psychologische redenen. Dat is ook logisch, want naast het werk is ook de druk van de maatschappij niet te onderschatten. Daarnaast heb je ook de financiële en materiële druk om een kantoor draaiende te houden. We werken daarom hard aan de cultuur binnen ons kantoor. Er is geen lijnrechte hiërarchie, eerder coördinatoren per discipline die onderling met elkaar communiceren. Dat is één van de voordelen van een groot kantoor. Vennootschapsrecht heeft in sommige gevallen strafrechtelijke gevolgen en dan moet je beide vakgebieden wel combineren met elkaar.”

Onlangs opende Cottyn Advocaten ook een gloednieuwe stek in Gent om aan slagkracht te winnen. “Ons hoofdkwartier in Aalst willen we in de toekomst nog verder opschalen, maar in de Oost-Vlaamse hoofdstad is de vijver toch iets groter en zijn er minder grote kantoren aanwezig dan pakweg in Brussel. De komende jaren willen we die regio dus nog beter van dienst zijn. Digitaliseren wordt wellicht onze grootste uitdaging, zoals bij vele advocatenkantoren. Justitie heeft nog alle schijn van de Middeleeuwen. De papierberg hoopt maar verder op en wetgeving wordt met de dag complexer door onder meer een stijgende invloed van supranationaal recht. Binnen ons kantoor volgen we digitale ontwikkelingen wel op de voet met een werkgroep rond artificiële intelligentie”, aldus Marc.

Go East, my friend

Naast de groei in eigen land werkt Cottyn Advocaten al twee decennia aan een sterk Centraal- en Oost-Europees netwerk van kantoren, met Polen als debuterend land. “We hebben een substantieel aantal cliënten die actief zijn in die regio. Rond de eeuwwisseling trok een soort logistieke golf naar daar op gang. De lokale advocaten waar we toen beroep op deden, veranderden wel regelmatig. Zo beslisten we om een eigen vestiging te openen in Polen. In de jaren nadien volgden Nederland, Tsjechië, Roemenië, Hongarije, Slovakije, Oostenrijk en Oekraïne. Samen met Jan Van der Snickt nemen we het buitenlandse luik voor onze rekening.”

De structuren met de buitenlandse kantoren zijn van land tot land afhankelijk, maar in Polen is er een partnership. “Sinds 2003 zijn we in Warschau gevestigd als kostenassociatie Cottyn-Barbasiewicz-Lys-Gorzkowska. Doordat onze cliënten daar het meest actief waren, zijn we snel kunnen opstarten. Het heeft ons wel wat tijd gekost om een goede basis neer te zetten en op zoek te gaan naar de juiste mensen. Momenteel zijn we bij mijn weten nog altijd het enige Belgische advocatenkantoor dat daar fysiek aanwezig is. Er zijn 8 Poolse advocaten aan de slag die samen met Belgische advocaten aan verschillende projecten werken.”

Het kantoor bouwde door de jaren heen een sterk netwerk uit en dat is meteen één van de redenen voor het succes in het buitenland. “We proberen zoveel mogelijk zichtbaar te zijn bij organisaties zoals Voka, Flanders Investment & Trade of andere diplomatieke kanalen. Zij helpen ons om de structuren van dergelijke landen te begrijpen en hoe je best van wal steekt. Ik heb goede relaties met de ambassades in Polen en ben voorzitter geweest van de Belgian Business Chamber in Polen.”

Tanend inwonersaantal

Dat Polen een goede afzetmarkt is, vindt Marc nogal wiedes. “Het land telt een kleine 40 miljoen inwoners dus er zijn meer dan genoeg opportuniteiten. De laatste jaren beweegt er veel. De hoofdstad is lang niet meer grijs en grauw zoals toen wij er met een kantoor zijn gestart. Verschillende markten zijn nog volop in ontwikkeling en hoewel ze nog veel fossiele brandstoffen gebruiken, is ook de energietransitie met mondjesmaat ingezet. De Poolse kustlijn strekt zich voor een groot gedeelte uit over de Baltische zee en daar zijn Belgische bedrijven continu in de weer met de bouw van windmolenparken.”

Economisch gaat het Polen voor de wind. Toch blijft de vraag opportuun of ze dit kunnen bestendigen. “Het werkloosheidscijfer is met 3,2% gedaald tot een absoluut minimum. Dat gaat gepaard met werkkrachten die al sneller veranderen van werkgever. Men zet dus alles op alles om mensen zo lang mogelijk te houden. Daar proberen we in ons eigen kantoor toch ook op te letten. We kunnen ook niet anders. Polen kampt met de op één na laagste geboortecijfers in vergelijking met andere Europese landen. Het gemiddelde ligt op 1,35 kinderen per vrouw. In 2050 verwacht men dat het bevolkingsaantal zal zakken naar 32 miljoen inwoners.“

“Een groot stuk van die daling is ook te wijten aan de emigratie die nog altijd gaande is. Er zitten ongeveer 3,5 miljoen Polen in de diaspora en men denkt soms iets te gemakkelijk dat ze ooit wel zullen terugkeren nu de lonen stijgen. Dat is wel het geval, maar de lonen blijven lager dan hier bij ons. Daarnaast is er ook een grootschalige herindustrialisering aan de gang in verschillende sectoren. De huidige premier wil het gewicht van Poolse bedrijven in de economie weer vergroten en het aandeel buitenlandse investeringen weer beter beheersen.”

(lees verder onder de foto)

Pools patriottisme

Waar de Polen zich duidelijk onderscheiden van een gemiddelde Europeaan is volgens Marc duidelijk. “Het is een ontzettend fier volk. Ze zijn patriottistisch en dat komt voort uit enkele belangrijke historische gebeurtenissen. Het land is even volledig van de landkaart verdwenen en in de Tweede Wereldoorlog waren het de killing fields van Europa. Dat maakt dat ze er nu soms genoeg van hebben en de verhouding met Europa ingewikkeld is. Ook het ideologisch verschil met de conservatief-rechtse politieke partij PiS die het nu voor het zeggen heeft, mag je niet onderschatten.”

“Polen zijn vastberaden, koppig en recalcitrant, zoals VRT-correspondent en Polen-kenner Marc Peirs ooit omschreef. Persoonlijk contact is zeer belangrijk. Je moet een vertrouwensband opbouwen en ze zijn niet te vinden voor quick wins. Het zijn waardige onderhandelaars en ze zijn gevoelig voor de prijs. Dat is het geval bij zowel ondernemingen als de overheid. De zakencultuur is wel nog formeler dan bij ons en er zijn nog zichtbare hiërarchische lijnen. Ze appreciëren het enorm als je een woordje Pools spreekt, wat bij mij al jaren een work in progress is (lacht). Gelukkig is de voertaal in de advocatuur meestal Engels. Aan hun talenkennis is wel nog wat sleutelwerk, vooral in rurale gebieden. Nochtans is het opleidingsniveau in Polen heel hoog. Zoals bij ons het geval is tussen Leuven en Gent, is daar ieder jaar een tweestrijd tussen de universiteiten van Warschau en Krakau in de internationale rankings.”

Voor Cottyn Advocaten blijft Polen dus een interessante markt voor de toekomst. “Het is zeker een katalysator geweest voor andere Centraal- en Oost-Europese landen. We merken nu zelfs dat ook in de omgekeerde richting Poolse ondernemers ons vinden om in België begeleid te worden. Een uitbreiding naar andere landen waar we nu nog niet zijn gevestigd met een kantoor plannen we niet meteen. Het vergt toch wel wat financiële middelen en het moet nog altijd passen in jouw strategie.”