De Vlaamse regering en Voka zullen de Talentcenters verder versterken zodat elke Vlaamse jongere kan ontdekken welke studierichtingen aansluiten bij zijn talenten en interesses. In het eerste werkingsjaar zijn in 7 Talentcenters al meer dan 4.500 leerlingen uit 104 scholen geholpen bij het maken van een studiekeuze in het secundair onderwijs. De Talentcenters worden in de komende legislatuur verder uitgerold. In een krappe arbeidsmarkt kunnen we het ons simpelweg niet permitteren om talenten te verspillen. Het is voor onze jongeren zelf heel belangrijk dat zij zo snel mogelijk terechtkomen in de richting die hen het beste ligt en waar ze hun potentieel volledig kunnen verzilveren. Elk schooljaar veranderen 18.000 jongeren van richting in het secundair onderwijs, omdat de initieel gekozen richting niet de juiste bleek.
“Op een krappe arbeidsmarkt is het belangrijk om iedereen op de beste manier in te zetten. Voka investeerde als eerste in de Talentcenters omdat we geloven dat de talenten van onze jongeren nog beter ontwikkeld kunnen worden. Een overwogen studiekeuze op basis van talenten en interesses is daar een cruciaal onderdeel van”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen.
“Vlaanderen ondersteunt de ontwikkeling van dit soort talentencentra, omdat het kinderen hun sterktes sneller laat ontdekken", zegt Zuhal Demir, Vlaams minister van Onderwijs en Werk.
Resultaten na eerste werkingsjaar
De 7 Voka Talentcenters ontvingen in hun eerste jaar in totaal al 4.500 leerlingen uit meer dan 104 verschillende scholen. De helft van de leerlingen volgt les in een school uit het vrije net, een derde is afkomstig uit het GO!, de overige leerlingen komen uit het OVSG of uit de provinciale scholen. Meer dan 4 op de 10 van de jongeren zit in het zesde leerjaar van de lagere school, de anderen komen uit het 1e en 2e middelbaar zowel uit de A-stroom als de B-stroom.
De leerlingen ontvangen na hun bezoek een individueel talentenrapport met een overzicht van de studiedomeinen die aansluiten bij hun persoonlijk testresultaat.
Globaal gezien komen de richtingen STEM, natuurwetenschappen en sociale richtingen het meest naar boven. Jongens vertonen volgens de resultaten meer interesse in praktische en analytische dimensies zoals STEM, terwijl meisjes meer interesse tonen in het kunstzinnige en sociale. Die verschillen komen overeen met de huidige verdeling jongens-meisjes in die studierichtingen. Op cognitief vlak liggen de competenties van meisjes en jongens echter wel gelijk. Voor fijne motorische vaardigheden scoren meisjes gemiddeld sterker dan jongens.
“Meisjes en jongens scoren even goed als we kijken naar talenten en vaardigheden. Meisjes hebben evenveel talent voor STEM-richtingen als jongens, al zijn ze zich daar niet altijd van bewust. Bij de interesses en motivatie merken we wel verschillen: daar neigen jongens meer dan meisjes naar wetenschap en techniek. We hopen dat de persoonlijke talentenrapporten bij heel wat jongeren en ouders de ogen zullen openen en uiteindelijk ervoor zullen zorgen dat de arbeidsmarkt evenwichtiger zal worden”, aldus Hans Maertens.
Wat is een Talentcenter?
De Talentcenters zijn een initiatief van Voka, met steun van de Vlaamse Overheid, de Europese Unie en de provincie Limburg. Verspreid over Vlaanderen zijn vandaag 7 Talentcenters terug geopend. Leerlingen rond de leeftijd van 11-14 jaar komen met de klas (gratis) naar het Talentcenter en voeren er theoretische tests en praktische proefjes uit. Het gaat om een VR-spel dat ruimtelijk inzicht test, motorische en motivatietests en om cognitieve taal- en rekentesten. De leerlingen krijgen na afloop een gepersonaliseerd talentenrapport met daarin de mogelijke studierichtingen die aansluiten bij hun interesses en talenten.
Het eerste Talentcenter werd geopend midden 2023 in Technopolis in Mechelen. Later dat jaar opende het Talentcenter in Hasselt de deuren in de gebouwen van Hogeschool PXL. In de loop van 2024 openden de Talentcenters in Gent, Antwerpen, Zellik, Kortrijk en Genk.
Het Talentcenter en het talentenrapport zijn wetenschappelijk onderbouwd door academici van de UGent. “Via uitgebreid wetenschappelijk onderzoek willen we het wetenschappelijk karakter van het Talentcenter garanderen. Dit stelt ons in staat om jongeren op een objectieve manier inzicht te geven in de eigen talenten en interesses, waarbij we hen ook aanmoedigen om diverse studiepaden te verkennen die daarbij aansluiten. Het Talentcenter vormt op die manier een belangrijk puzzelstuk voor het maken van een weloverwogen studiekeuze”, zegt Nicolas Dirix, professor psychologie aan de UGent.
Waarom zijn Talentcenters nodig?
Elk jaar veranderen in het Vlaamse secundair onderwijs meer dan 18.000 leerlingen van richting omdat de oorspronkelijke keuze toch niet de juiste bleek. In de helft van de gevallen verandert de leerling van een richting met doorstroomfinaliteit naar een richting met een arbeidsmarktgerichte finaliteit.
Bovendien bestaan er nog veel (onterechte) vooroordelen over sommige studierichtingen. Er lijken bijvoorbeeld nog veel mensen te zijn die het technische en beroepsonderwijs niet naar waarde schatten. Een latere overstap baadt al te vaak in een negatieve sfeer: leerlingen krijgen de indruk dat ze gefaald hebben, en worden sneller schoolmoe. Op die manier gaat talent verloren. Dat is zonde voor de jongeren in kwestie én ook voor de Vlaamse economie, die schreeuwt om technisch geschoolde profielen.
De Talentcenters dragen bij tot een positieve studiekeuze waarbij ook de technische of beroepsgerichte studierichtingen op de radar komen te staan. In elke studierichting kunnen leerlingen excelleren.
Meer informatie en een bezoek plannen https://talentcenter.vlaanderen
