Tussen Dendermonde en Aalst is het transport op de Dender beperkt tot schepen tot maximaal 600 ton. De beschikbaarheid van die schepen daalt, de belading in havens is problematisch en er is overslag nodig om tot in Vlissingen te kunnen varen. Een gabarietverhoging faciliteert de modal shift en zou heel wat vrachtwagens van de weg kunnen halen.
De gabarietverhoging* zou een economische stimulans zijn voor de regio. De investering kan bedrijven laten overschakelen van vrachtwagentransport naar binnenvaart. Dit haalt potentieel 50 000 vrachtwagens van de weg. Als de situatie blijft zoals ze is, zullen enkele pionierende bedrijven binnenkort de activiteiten via de waterweg stopzetten of verder afbouwen wat zal leiden tot een reverse shift van 17 000 vrachtwagens.
Het project past binnen de ambitie om goederentransport over het water te stimuleren, zoals vermeld in het Vlaams regeerakkoord en de beleidsnota van het kabinet Mobiliteit en Openbare Werken.
*Gabariet, soms ook omgrenzingsprofiel genoemd, is de aanduiding voor de maximale afmetingen die een schip of ander voertuig in de hoogte en breedte mag hebben.
Stuw en spoorwegbrug
Het dossier bestaat uit twee grote onderdelen: enerzijds de bouw van een nieuwe stuw en sluis in Denderbelle, anderzijds de noodzakelijke aanpassingen om de waterweg klaar te maken voor de komst van grotere schepen.
De Vlaamse Waterweg heeft alles klaar om de sluis in Denderbelle ter vervangen in het kader van de waterhuishouding op de Dender. De stuwen aan Waalse zijde zijn reeds vervangen, hetgeen een potentieel gevaar voor de Vlaamse kant van de Dender betekent.
Bij de nieuwe sluis werd initieel geen voetgangers of fietsovergang meer voorzien uit veiligheidsoverwegingen. Hiertegen is protest gekomen waarop vorige minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts beslist heeft een fietsbrug (1,5 miljoen euro) te laten plaatsen. Hiervoor zou hij 50% financieren en provincie Oost-Vlaanderen 30%. De overige 20% moet komen van Dendermonde en Lebbeke.
Een tweede bottleneck is de treinbrug op het spoor naar Dendermonde. Ook hier moet de brug hoger komen en de waterweg breder gemaakt worden om hogere tonnages te kunnen laten passeren.
Alles ligt klaar om hier een succesvol project van te maken en een stap te zitten in de duurzame modal shift. Voka drong eind 2020 aan bij het kabinet Mobiliteit en Openbare Werken en bij de Vlaamse Regering om de ambitie om goederentransport over het water te stimuleren waar te maken.
Doorbraak 2020-2021
Daar werd besloten om via het Vlaamse relanceplan, waarin 1.6 van de 4.3 miljard vrijgemaakt wordt voor infrastructuurwerken, te investeren in duurzame projecten die de modal shift bewerkstelligen. Het kabinet Mobiliteit en Openbare Werken investeert 21 miljoen euro in de opwaardering van de Dender de komende jaren. De stuw aan Denderbelle wordt vervangen, de Dender wordt gebaggerd waar nodig en de spoorwegbrug in Oudegem zal worden aangepakt.
De gabarietverhoging moet er komen om goederentransport over de Dender alle kansen te geven. Het creëert belangrijke groeimogelijkheden voor de bedrijven in de buurt. Een gabarietverhoging zou ook het fileprobleem een stuk kunnen oplossen. Niets doen zou zorgen voor extra vrachtwagens en extra fileleed.
Voka vraagt daarom dat er prioriteit gegeven wordt aan de nieuwe sluis in Denderbelle en dat een planning opgemaakt wordt om samen met federale overheid en Infrabel de spoorbrug te verhogen.
