Weet jij wat te doen als op een dag een potentiële overnemer aanklopt met de vraag of je je bedrijf wil verkopen? Weet jij welke stappen je moet nemen, hoeveel je bedrijf waard is, wat termen als reps & warranties, multiplicator, indemnities of SPA betekenen? Zaakvoerders Stef Brismoutier en Annemie Schuermans van PROGRESSIO belandden een jaar geleden in deze situatie en ze waren er niet klaar voor. Vandaag is hun zaak verkocht en blikken ze terug op een intense periode. “Toen de verkoop eindelijk rond was, heb ik 10 dagen in bed gelegen. Helemaal op.”
PROGRESSIO is actief in interim management en senior & executive search in aankoop, supply chain, logistiek en legal. Stef Brismoutier en Annemie Schuermans, eigenaars en directie, dachten er niet aan om hun onderneming te verkopen.
Tot dat ene mailtje binnenliep. In een proces dat uiteindelijk bijna een jaar duurde, werden ze overgenomen door het Britse FourCentric. Maar dat ging niet zonder uitdagingen. Hun verhaal is een wake-up call voor elke ondernemer: wees voorbereid en geïnformeerd, ook als je niet van plan bent om te verkopen.
Een onverwacht aanbod
"Je denkt dat het spam is," zegt Stef over de eerste overname-aanpak via e-mail vanuit de UK. "Maar dan ga je kijken en besef je dat dit serieus is." PROGRESSIO werd gespot door een algoritme dat de vijf meest geschikte Belgische bedrijven voor overname moest identificeren. “We waren helemaal niet bezig met verkopen,” benadrukt Annemie. Toch bleek de vraag niet zo absurd als het leek.
Wat als je bedrijf wordt opgemerkt door een geïnteresseerde koper? "Je moet je afvragen: ga ik hier überhaupt op in? Ken ik het jargon? Wat is mijn bedrijf eigenlijk waard?" Veel ondernemers starten zonder een exit-strategie, zoals ook Annemie en Stef, en worden plots geconfronteerd met dit soort vragen. Het antwoord? "Eigenlijk moet je daar op voorhand over nadenken."
De emotionele en strategische realiteit van een overname
Een overname is meer dan cijfers en contracten. Het is ook een emotioneel proces. "Je verkoopt je baby," zegt Stef. "Bovendien blijven wij ook na de verkoop PROGRESSIO leiden, maar plots heb je een baas en moet je – in mijn geval voor het eerst in 20 jaar – verantwoording afleggen. Dat voelt vreemd als je jarenlang zelfstandig alle beslissingen nam."
Annemie benadrukt dat de grootste verrassing de overgang naar een grotere structuur was. "We gingen van hands-on entrepreneurs naar een soort corporate omgeving. Dat had ik onderschat." De impact van een overname stopt ook niet op het moment dat de handtekening gezet is. "Het is belangrijk dat je nadenkt over hoe je toekomst er na de overname kan uitzien en hoe je dat contractueel kan borgen. Wat wil je zelf?"
De harde cijfers: weet wat je waard bent
"Je bedrijf is niet zomaar een veelvoud van je omzet," zegt Stef. "Uiteindelijk draait alles om EBITDA (winst voor aftrek van rente, belastingen, afschrijvingen en amortisatie) en de multiplicator die erop toegepast wordt."
Die multiplicator hangt af van verschillende factoren:
- Hoe afhankelijk is je bedrijf van jou als oprichter of andere sleutelfiguren? "Als ik morgen onder een bus loop, koopt de overnemer gewoon een lege doos," legt Stef uit. "Hoe meer je bedrijf los van één individu zelfstandig draait, hoe hoger de waardering."
- Wat is de spreiding van je klantenbestand? "Als één klant 60% van je omzet vertegenwoordigt, daalt de waarde meteen."
- Hoe zijn je financiële processen georganiseerd en ken je je cijfers? "Veel ondernemers focussen op omzet, maar als je geen zicht hebt op marges, toegevoegde waarde en waarde-creërende activiteiten, mis je de kern van je bedrijf."
De due diligence (het diepgaande onderzoek naar de financiële en juridische gezondheid van het bedrijf) was een intense periode. "We moesten álles bovenhalen: contracten, klantenspreiding, juridische documenten... Het was een uitputtingsslag. Dat is waarom je op voorhand je zaken op orde moet hebben."
Bij de due diligence moesten we álles bovenhalen. Het was een uitputtingsslag.
Stef Brismoutier, directeur PROGRESSIO
De juiste adviseurs maken het verschil
“Je hebt een ijzersterke, gespecialiseerde advocaat nodig,” zegt Stef. “Onze adviseur zorgde voor een robuuste deal en dichtgetimmerde SPA (Shareholders’ Purchase Agreement) waarin alles is afgedekt, zowel juridisch, managerial, operationeel als fiscaal-financieel. Een huzarenstukje van 80 pagina’s.”
Ook onderhandelen over juridische kosten kan een impact hebben. "Een goede advocaat kost veel, maar een slechte advocaat kost je nog veel meer," lacht Stef. "We hebben zelfs meegedacht over wie de overnemer als juridisch adviseur koos, omdat dit een gigantische impact zou gaan hebben op onze eigen juridische kosten."
Conclusie: een overname moet je niet overkomen, je moet ze sturen
Als het verhaal van PROGRESSIO één ding aantoont, is het dat je ook als ondernemer maar beter het scoutsmotto Be Prepared ter harte neemt. Want zelfs al ben je niet actief op zoek, vroeg of laat kan de vraag tot overname je pad kruisen.
Stef en Annemie kijken positief terug op hun traject, maar met een duidelijke boodschap: "Met onze juridische en economische achtergrond waren we bevoorrecht. Wij wisten al hoe een en ander in elkaar zit, ik kon me iets voorstellen bij een due diligence… Maar zelfs dan hadden we veel baat gehad bij een degelijke voorbereiding. Je staat gewoon veel sterker in je schoenen en houdt daardoor de touwtjes beter in handen. Dat is onbetaalbaar.”
Drie lessen voor elke ondernemer
- Weet wat je bedrijf waard is. Niet enkel qua omzet, maar ook op basis van afhankelijkheden en marges.
- Zorg dat je juridische en financiële structuur op orde is. Een due diligence is geen “walk in the park”.
- Denk na over wat na de overname komt. Past het bij je persoonlijke toekomstplannen?
Voka-traject: Transfer Readiness
Denk je concreet na over een overname of wil je je proactief informeren om klaar te zijn voor een eventuele overnamevraag zoals gebeurde bij Stef en Annemie? Met het Voka Transfer Readiness-traject bereid je jezelf en je bedrijf in een vertrouwelijke setting voor op de toekomst met een concreet plan van aanpak.
In een groep van 10 ondernemers met gemeenschappelijke uitdagingen werk je aan jouw concreet actieplan in een confidentieel kader. In dit traject staat ervaringsuitwisseling en leren van de groep en experten centraal. Je verdiept je in het overnamelandschap en denkt na over een eventuele overname of andere toekomstmogelijkheden. Jouw deelname wordt met de nodige discretie behandeld.
