In Vlaanderen heerst er brede tevredenheid over de kwaliteit van zorg. Deze tevredenheid is vaak gebaseerd op persoonlijke ervaringen: hoe snel kan ik een afspraak krijgen, heb ik een privé-kamer, en hoe vriendelijk is het personeel? Deze subjectieve waarderingen geven een beeld van de zorgbeleving, maar bieden geen volledig inzicht in de zorgkwaliteit. Zorg hoort niet alleen vriendelijk en beschikbaar te zijn; ze moet ook veilig, effectief, efficiënt, tijdig, billijk en persoonsgericht zijn. Dit vraagt om een objectievere benadering van kwaliteitsmeting.
Tijdens de Voka Health Community-bijeenkomst over zorgkwaliteit kwamen waardevolle inzichten naar voren. Hoe kunnen we zorgkwaliteit meten zonder zorgverleners te belasten, hoe scoort Vlaanderen internationaal, en hoe verwerken we patiëntervaringen op een transparante manier? Hieronder een samenvatting van de belangrijkste bevindingen.
Meetbare kwaliteitsindicatoren
Het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) werkt hieraan door inzicht te bieden in meetbare kwaliteitsindicatoren en bij te dragen aan de objectieve evaluatie van zorg in Vlaanderen. Onder leiding van Svin Deneckere ondersteunt het VIKZ zorginstellingen bij het meten, opvolgen, en transparant communiceren van zorgkwaliteit. De organisatie vormt een verbindende schakel tussen kwaliteitsinitiatieven en wetenschappelijke instituten en helpt om kwaliteitsverbeteringen aantoonbaar te maken.
De afgelopen tien jaar is er gewerkt aan een sterk fundament voor kwaliteitsbeleid, gebaseerd op een driepijlermodel: kwaliteitsindicatoren, toezicht door de Vlaamse overheid, en andere kwaliteitssystemen zoals accreditatie. Mijlpalen in deze ontwikkeling zijn de oprichting van het VIKZ in 2019, de lancering van het platform Zorgkwaliteit.be, en het nieuwe kwaliteitsdecreet dat in 2023 werd goedgekeurd. Deze initiatieven helpen zorginstellingen om op basis van valide en betrouwbare data hun prestaties te evalueren en te verbeteren.
Zorgkwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg
Bert Lambeir gaat dieper in op het belang van zorgkwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg, een sector waar specifieke uitdagingen spelen. Hier wordt sterk ingezet op transparantie en het ontwikkelen van betrouwbare kwaliteitsmetingen die aansluiten op de complexiteit van deze zorg. Het doel is niet alleen om te voldoen aan de standaardnormen, maar ook om kwaliteit te blijven verbeteren en patiënten de best mogelijke zorg te bieden.
Technische dashboards voor monitoring
Een belangrijk hulpmiddel in de monitoring van kwaliteit is het gebruik van technologie en dashboards. Möbius Healthcare demonstreert hoe met behulp van kwaliteitsdashboards de resultaten van zorgprocessen, kosten en opbrengsten in kaart worden gebracht en verbeteracties worden ondersteund. Het kwaliteitsdashboard dat ze ontwikkelden voor woonzorgcentra (WZC) in Vlaanderen, stelt management en personeel in staat om in één oogopslag inzicht te krijgen in de belangrijkste kwaliteitsthema’s en indicatoren. Deze dashboards bieden strategische ondersteuning voor het management en operationele ondersteuning voor zorgmedewerkers, en ze maken proactieve verbeteracties mogelijk.
Benchmarkmogelijkheden
De Value4Health-tool van Möbius biedt daarnaast een benchmarkmogelijkheid, waardoor ziekenhuizen hun prestaties kunnen vergelijken met andere instellingen. Deze tool biedt inzicht in de zorgkwaliteit en helpt instellingen bij het optimaliseren van processen en kosten. Door deze methoden en technologieën kan zorgkwaliteit niet alleen nauwkeuriger worden gemeten, maar ook daadwerkelijk worden verbeterd op basis van objectieve en internationaal vergelijkbare data.
Wat kunnen we leren van anderen?
Tot slot biedt Dirk Maes van Qualicor een internationaal perspectief. Hij gaat in op hoe Vlaanderen in de zorgkwaliteit kan leren van best practices in het buitenland, waarbij hij ook wijst op de evolutie van kwaliteitsmodellen naar een grotere focus op proces- en uitkomstgericht werken. In landen zoals Denemarken en Nederland zien we bijvoorbeeld bewegingen die weggaan van verplichte accreditatie en zich richten op transparantie, leer- en verbetertrajecten. Dit betekent dat ook Vlaanderen zich kan blijven ontwikkelen in de richting van duurzaam kwaliteitsmanagement, waarbij kwaliteit niet alleen gecontroleerd maar ook proactief ondersteund en versterkt wordt door een cultuur van continue verbetering.
Kortom, de visie op zorgkwaliteit in Vlaanderen is aan het verschuiven van subjectieve tevredenheid naar objectieve meetbaarheid, transparantie, en internationale benchmarkmogelijkheden. De Vlaamse zorgsector werkt hiermee aan een toekomst waarin zorg niet alleen toegankelijk en vriendelijk is, maar ook aantoonbaar veilig, effectief en persoonsgericht.
