Tot 26 april 2024 liep er een openbaar onderzoek over het ‘ontwerp van strategisch beleidsplan Kustvisie’. In dat kader dienden zowel Apzi - Voka West-Vlaanderen (de vereniging van private bedrijven in de haven van Zeebrugge) als Opua - Voka West-Vlaanderen (de vereniging van private bedrijven in de haven van Oostende) een bezwaarschrift in.
Met ‘Kustvisie’ wil de Vlaamse overheid ondanks een stijgende zeespiegel een beschermde, toekomstgerichte en aantrekkelijke kuststreek behouden, en dat voor minstens de komende 100 jaar. Omdat de uitvoering van sommige kustbeschermingsmaatregelen wel 10 tot 20 jaar kan duren, moet daarvoor op tijd de nodige ruimte gereserveerd worden. Daarom maakt de Vlaamse overheid een langetermijnstrategie en een concreet kortetermijnactieplan op. Die worden verankerd in een strategisch beleidsplan Kustvisie. Zo wil de Vlaamse overheid de kuststreek en het achterland op lange termijn stapsgewijs en blijvend beschermen tegen een stijgende zeespiegel.
Voor de haven van Oostende worden momenteel 3 opties naar voor geschoven:
- een open havenmond tot één meter zeespiegelstijging met sprong naar een stormvloedkering na één meter zeespiegelstijging;
- meteen een stormvloedkering voor een zeespiegelstijging vanaf 30 centimeter;
- het alternatief sluis, die operationeel is vanaf 30 centimeter zeespiegelstijging.
Voor Opua-Voka West-Vlaanderen zijn die alternatieven niet realistisch, omdat ze heel grote consequenties hebben inzake bereikbaarheid van de bedrijven in de haven, hun dagdagelijkse werking en bedrijfszekerheid. Daarom stelde Opua-Voka zelf een ander alternatief voor, waarbij 2 nieuwe havendammen gebouwd worden in het verlengde van de bestaande havendammen. De nieuwe oostelijke havendam dient oostwaarts afgebogen te worden, waardoor bijkomende ruimte (incl. nieuwe kades) wordt gecreëerd in een zone die verder verwijderd is van het toeristische en historische stadscentrum van Oostende. De bouw van die nieuwe voorhaven moet gevolgd worden door de bouw van 2 nieuwe zeesluizen (één grote sluis voor de zeeschepen en één kleinere sluis voor visserijschepen, pleziervaartuigen, recreatieve vaart,…). Ook tijdens de bouwwerken moeten alle vaartuigen steeds op zee kunnen blijven gaan, zelfs als zij dan in de toekomstige achterhaven gelegen zullen zijn. De werking van de bedrijven moet te allen tijde in gelijkwaardige omstandigheden gegarandeerd blijven.
Voor de haven van Zeebrugge wordt er momenteel slechts één alternatief onderzocht, met name een open toegang tot de haven. Dat zal echter enorme aanpassingswerken op de terminals in de voorhaven vergen, met een grote impact op de bedrijfsvoering van de getroffen bedrijven. De toegankelijkheid en werkbaarheid van de terminals zouden op die manier heel erg onder druk komen te staan. Daarom heeft Apzi-Voka West-Vlaanderen ook hier een ander alternatief naar voor geschoven en vragen ze dat hiervoor de nodige onderzoeken uitgevoerd worden. Ze vragen om de zeewaartse uitbreiding van de haven van Zeebrugge te koppelen aan de kustbescherming en de zeespiegelstijging. Apzi-Voka is ervan overtuigd dat het een haalbaar en redelijk alternatief is, dat verschillende zaken met elkaar verbindt. Het uitbreidingsproject combineren met de kustbeschermingsmaatregelen, zou immers betekenen dat de uitbreiding de facto de bescherming van de bestaande haven en de leefgemeenschap van Zeebrugge wordt. Een westelijke uitbreiding lijkt daarbij de beste optie, en het is bovendien een piste die reeds eerder in het cocreatietraject van Kustvisie naar voor werd geschoven. Ze werd echter nog niet verder onderzocht. Het is nu het moment om die optie als volwaardig alternatief verder te onderzoeken.
Het zal aan de volgende Vlaamse regering zijn om over dit dossier knopen door te hakken.
