Na een lange carrière kom je stilaan in aanmerking om vervroegd met pensioen te gaan. Je voelt stilaan de nood om te stoppen en je hebt nog vele andere doelen in het leven waarvoor er op vandaag geen tijd is. Wat vroeger stoppen met je beroepsactiviteit klinkt dan ook zeer aanlokkelijk. Of dit alles financieel zinvol is en wat de impact is op je belastingdruk, mag niet uit het oog verloren worden. Hierna een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten.
Vervroegd pensioen vs. wettelijk pensioen
De wettelijke pensioenleeftijd ligt vandaag op 65 jaar. Vanaf 2025 gaat dit naar 66 jaar en in 2030 zelfs naar 67 jaar. Eerst en vooral is het dus belangrijk te weten wanneer je effectief met vervroegd pensioen kan gaan. Hierbij is het van belang hoeveel loopbaanjaren je effectief al actief bent geweest. Hieruit volgt bv. dat je op de leeftijd van 62 met pensioen kan gaan als je al sinds je 19de actief bent. Om te weten hoeveel loopbaanjaren je al achter de rug hebt en wanneer je dus vervroegd met pensioen kan gaan, kan je via my.pension. be een gedetailleerd overzicht vinden.
Belasting wettelijk pensioen
Wanneer je vervroegd met pensioen gaat, dan dien je er rekening mee te houden dat je uiteraard minder wettelijk pensioen opbouwt. Het doorwerken tot het wettelijk pensioen kan, afhankelijk van het inkomen dat effectief wordt gerealiseerd, enkele honderden euro per maand verschil uitmaken. In de personenbelasting worden wettelijke pensioenen belast aan het progressieve tarief. Er wordt echter eveneens een belastingvermindering voorzien voor pensioenen en overige vervangingsinkomsten. Wanneer geen andere inkomsten verkregen worden en het gezamenlijke inkomen beperkt blijft tot 18.290 EUR (inkomstenjaar 2023), dan betaal je geen belastingen op de verkregen pensioenen. Extra beroepsinkomsten zullen deze belastingvermindering beperken en voor extra belastingdruk zorgen.
VAPZ & IPT
Een ander belangrijk aspect betreft de uitkering van pensioenkapitalen opgebouwd tijdens de beroepswerkzaamheid. Een VAPZ-kapitaal wordt uitgekeerd op het ogenblik van pensionering. Hier wordt het kapitaal niet in één keer belast, maar wordt een fictieve rente in rekening gebracht. Dit moet gedurende een bepaalde periode opgenomen worden en is ook belastbaar aan progressieve tarieven. Bij een vervroegd pensioen is de fictieve rente lager dan bij een opname van wettelijk pensioen, alleen dient dit wel langer aangegeven te worden.
Een IPT-kapitaal wordt eveneens uitgekeerd bij pensionering, maar wordt wel ineens belast op het verkregen kapitaal. Bij de opname van het wettelijke pensioen of bij vervroegd pensioen met een loopbaan van 45 jaar (zeer uitzonderlijk), wordt een taxatie van 10% genoten. Bij vervroegd pensioen waar niet voldaan is aan de loopbaanvereiste van 45 jaar, geldt een tarief van 16,5%.
Onbeperkt bijverdienen
In de situatie waarbij je vervroegd met pensioen gaat maar nog een bepaald beroepsinkomen verkrijgt (bv. omdat er nog een mandaat als bestuurder uitgeoefend wordt), dan dient rekening gehouden te worden met bepaalde grensinkomens. Wanneer een te groot beroepsinkomen wordt genoten, dan zal een deel van het wettelijke pensioen verloren gaan voor elk jaar waarin de grenzen worden overschreden. Voor 2023 ligt de grens voor een zelfstandige zonder kinderlast op 7.389 EUR. Wanneer een beroepsinkomen genoten wordt vanaf het jaar van de wettelijke pensioenleeftijd, dan kan onbeperkt bijverdiend worden zonder dat dit een impact heeft op je pensioen. Dit stelsel is steeds van toepassing, zelfs al zou je vervroegd met pensioen gegaan zijn en in de jaren voorafgaand aan het wettelijk pensioen te veel hebben verdiend.
Samengevat
Wie vervroegd met pensioen wenst te gaan, dient rekening te houden met een aantal financiële implicaties. Naast een lager pensioen en een hogere taxatie van het opgebouwde IPT-kapitaal, tonen berekeningen aan dat het in zeer weinig gevallen financieel voordelig is vervroegd met pensioen te gaan. Een dergelijke keuze hangt in de praktijk uiteraard van meer factoren af dan enkel de financiële situatie en dient vanuit iedere persoon individueel beoordeeld te worden.
Aaron Vervaeke, Gecertificeerd Tax Accountant Titeca pro accountants & experts
