Het klimaat, de vergrijzing, ruimtelijke ordening, de organisatie en kostprijs van de gezondheidszorg... We worden in België geconfronteerd met belangrijke maatschappelijke uitdagingen. Ons land kent ook een groot begrotingstekort en een dalende productiviteit. Dat is een zorgwekkende situatie. Productiviteit vormt immers de motor van onze welvaart en die valt steeds meer stil.
Het lobbydossier van de maand toont aan dat digitale technologie essentieel is voor het aanpakken van die maatschappelijke en economische uitdagingen. Digitalisering is cruciaal voor het verhogen van de algemene productiviteit en welvaart en heeft een positieve impact op onze maatschappij. Zo kan de ‘taart der welvaart’ groter gemaakt worden.
Scale-ups als groeimotor
Om volop de vruchten te kunnen plukken van digitalisering hebben we nood aan bedrijven die digitale tools en applicaties kunnen implementeren bij anderen. Binnen deze pool van bedrijven zijn digitale en lokaal verankerde groeibedrijven (start-ups en scale-ups) cruciaal als dé groeimotor van jobcreatie en innovatie in de regio. Het zijn ook deze groeibedrijven die vormgeven aan nieuwe terugverdienmodellen en zorgen voor de vernieuwing van onze economie. Bovendien enten ze zich – meer dan traditionele bedrijven – sterk op maatschappelijke uitdagingen. Uit een studie van Voka en Deloitte blijkt dat meer dan 50% van de digitale groeiers minstens driemaal zo snel groeiden als het bbp tussen 2020 en 2022. Deze digitale groeiers vertegenwoordigen daarnaast 24% van de impact van de totale digitale sector. De verwachting is dat in België de digitale economie 20% van het totale bbp zal vertegenwoordigen tegen 2050.
Het zijn deze groeibedrijven die vormgeven aan nieuwe terugverdienmodellen en zorgen voor de vernieuwing van onze economie.
Belang van ecosysteem
57% van de digitale groeiers in Vlaanderen en Brussel behoort tot een ‘hub’, een gebied waarin de concentratie aan digitale groeibedrijven beduidend hoog is. Deze hubs zijn van primordiaal belang voor de ontwikkeling van innovaties in ons land aangezien ze kennis-spillovers faciliteren. Zo heeft de innovatie van digitale groeiers niet enkel voordelen voor naburige start- en scale-ups, maar ook voor andere bedrijven in hun omgeving en sector. Bovendien is de aanwezigheid van een grote groep kleine bedrijven (hubs) van groter belang voor onze innovatie dan de aanwezigheid van een klein aantal grote technologiebedrijven die hun innovaties makkelijker kunnen afschermen van het directe ecosysteem.
De aanwezigheid van deze hubs heeft daarnaast nog belangrijke neveneffecten voor de bredere economie. Ten eerste zijn grote bedrijven meer geneigd sterk aanwezig te blijven in gebieden met innovatieve hubs. Ten tweede spelen hubs een belangrijke rol in de aantrekking van buitenlandse R&D-investeringen. Buitenlandse investeerders zijn meer geneigd om te investeren in een regio gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan tech-spelers. Om deze redenen is het cruciaal om de creatie van dit soort hubs te bevorderen via de juiste subsidies, ervaren acceleratoren en sterke universiteiten. Met 75 acceleratoren verspreid over het land, komt België op de 10e plaats in Europa. Drie grote acceleratoren zijn imec.istart, Corda Incubator en StartIt@KBC, die gezamenlijk meer dan 1.500 start-ups hebben geholpen. Universiteiten spelen ook een belangrijke rol in het vergroten van het start- en scale-up-ecosysteem. Naast het opleiden van oprichters dienen universiteiten ook als vruchtbare grond waaruit start-ups ontstaan (spin-outs). De Vlaamse universiteiten hebben de laatste vijf jaar samen voor ongeveer 300 spin-outs gezorgd. Twee op de drie ontstaat vanuit de KU Leuven en UGent.
Juist omgevingsklimaat en gericht beleid cruciaal
Het is cruciaal dat we het juiste omgevingsklimaat creëren voor de sector en dat we deze lokale groeiers verankeren in ons land. De overheid kan hier wel degelijk een belangrijke rol spelen. Wereldwijd bestaan er tal van technologische hotspots (bijvoorbeeld Singapore, Shenzhen, Tel Aviv …) waar de lokale overheid startte met een duidelijke visie gericht op het aanvuren van innovatieve bedrijven in de regio. Om dat te realiseren is het belangrijk dat men in ons land allereerst de digitale sector erkent als strategisch belangrijk en een duidelijke strategie ontwikkelt om digitale groeibedrijven beter te ondersteunen. Daarbij aansluitend verwachten we een ambitieus actieplan dat rekening houdt met de belangrijke uitdagingen van digitale groeiers. Die kampen – net zoals de meeste andere groeibedrijven – met een drietal grote uitdagingen. Dat zijn uitdagingen gelinkt aan talent, financiering en internationalisering. Vooral voor de eerste twee punten kan de overheid nog een tandje bijsteken.
Het is belangrijk dat men in ons land allereerst de digitale sector erkent als strategisch belangrijk en een duidelijke strategie ontwikkelt om digitale groeibedrijven beter te ondersteunen.