Veilig met de fiets naar en van het werk. Het lijkt evident, maar is dat allerminst. Er gebeuren nog te vaak ongevallen. Sensibilisering rond veilig fietsen is en blijft een absolute noodzaak. Daarom stapte Voka – Kamer van Koophandel Mechelen-Kempen als partner mee in het initiatief van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) om een ondernemersevent te organiseren rond veilig fietsen naar het werk.
Eind april staken diverse bedrijven samen met het VSV, het Provinciaal Mobiliteitspunt Antwerpen en de mobiliteitsexperten van de gemeenten uit regio Neteland, de koppen bijeen om ideeën en best practices uit te wisselen rond fietsveiligheid. Dit tijdens een netwerkmeeting in het congrescentrum van GroupDC in Grobbendonk.
Uit cijfers van Fietsberaad Vlaanderen uit 2022 blijkt immers dat 13% van de fietsers de twee daaraan voorafgaande jaren een ongeval had. In 2020 ging het nog om 10%. De meeste van die ongevallen gebeuren op weg naar het werk of school. Er is dus nog werk aan de winkel om de veiligheid van fietsende werknemers te verhogen. En daar kan elke ondernemer bij helpen.
Inspanningen werkgevers
Alles begint bij een veilig fietsbeleid, bleek uit de presentatie van Umicore. Zo houdt het bedrijf uit Olen workshops rond veilig fietsen, organiseert het fietsopleidingen, heeft het een meldpunt om gevaren op de weg te signaleren en zet het in op communicatie en sensibilisering rond veilig fietsen.
Buurbedrijf Aurubis maakt zijn werknemers via een VR-simulatie attent op de gevaren van GSM-gebruik tijdens het fietsen. Daarnaast laat het gebruikers van speedpedelecs een training volgen, wordt via het intranet informatie over omleidingen verstrekt, kunnen werknemers voordelig goed zichtbare fietskledij aanschaffen en beschikt het on site over een fietsatelier voor herstellingen en onderhoud.
Nike elc kiest dan weer voor een formule met fietsambassadeurs waar regelmatig rondetafelgesprekken mee worden gevoerd. Er worden fluohesjes aangeboden en ook hier is er gratis fietsonderhoud. Met regelmatige sensibiliseringscampagnes wordt de vinger aan de pols gehouden.
Gedragsverandering
Fietsongevallen worden maar al te vaak veroorzaakt door roekeloos of onoordeelkundig rijgedrag. Door gedrag aan te passen, kan je dus al erg veel ellende voorkomen. Maar dit ligt niet voor de hand. Want “wat we denken en doen, stemt niet altijd overeen”, zegt gedragsonderzoeker Stijn Dhondt van het VSV.
Om gedrag te sturen, is het inzetten van ambassadeurs een van de essentiële elementen. Je kan er immers weerstand bij gedragsverandering mee overwinnen. “Door anderen als boodschapper te gebruiken, ga je sympathie opwekken”, legt Stijn Dhondt uit.
Maar dat is nog niet alles. “Je moet de weerstand ook erkennen en empathie tonen. Je moet tevens aangeven wat je wil in plaats van wat je niet wil en keuzemogelijkheden bieden.”
Naast weerstand zijn er ook nog elementen als scepticisme en inertie die een gedragsverandering bemoeilijken. Ook voor deze aspecten gaf de gedragsdeskundige een aantal nuttige tips mee.
"13% van de fietsers had de afgelopen twee jaar een ongeval. De meeste gebeuren op weg naar werk of school. ”
Fietspotentieel
Buiten fietsveiligheid was er op de netwerkmeeting ook aandacht voor duurzaamheid. Gastbedrijf DCM stelde er zijn duurzaam mobiliteitsprogramma voor. Met daarin een focus op de elektricificatie van het wagenpark, het aanbieden van leasefietsen voor ieder personeelslid en een verhoging van een alternatief mobiliteitsaanbod via MaaS. Dit laatste zit nog in een onderzoeksfase. Om medewerkers
te motiveren om met de fiets naar het werk te komen, legt DCM geen restricties op bij de fietskeuze in het leasecontract.
Met de fiets naar het werk is niet voor elke werknemer de beste optie. Hij kan te ver weg wonen of moet veel dienstverplaatsingen maken. Om een goed beeld te krijgen van het fietspotentieel helpt het Provinciaal Mobiliteitspunt Antwerpen bedrijven met de gratis mobiscan. Daarbij wordt het woon/werkverkeer van elke medewerker doorgelicht en advies op maat gegeven.
Het PMP helpt bedrijven ook bij het indienen van een Pendelfondsdossier voor het verkrijgen van Vlaamse subsidies voor investeringen in projecten die een duurzaam woon-werkverkeer bevorderen. Het Pendelfonds werkt met oproepen die door de Vlaamse minister van Mobiliteit worden geïnitieerd.
Voor meer informatie over de mobiscan en het Pendelfonds kan je als bedrijf contact nemen met mobiliteitspunt@provincieantwerpen.be.
Om medewerkers te motiveren om met de fiets naar het werk te komen, legt DCM geen restricties op bij de fietskeuze in het leasecontract.
