Op de negende editie van deze ondertussen gereputeerde inspiratiereis (16 tot 22 februari) trekken een 50-tal Oost-Vlaamse (tech)ondernemers, academici en investeerders naar Beijing en Seoul. Ze laten zich een weeklang onderdompelen in een boeiende tech scene en bezoeken een 20-tal start- & scale-ups, tech giants en onderzoekers. Jeroen Vanden Berghe, chief logistics administrator bij UGent, neemt ons mee tijdens de tweede en derde dag.
Midden februari, China, Beijing. Ochtendfris, de hemel helderblauw. Met de helft van de groep stappen we de bus op, die ons door de drukke spits voert. De skyline van deze miljoenenstad glijdt voorbij, vergezeld door talloze elektrische scooters. De dorre, maar zorgvuldig gesnoeide boompjes wachten geduldig op de lentebloesems. Van het beruchte smogprobleem waar Peking ooit om bekend stond, is nauwelijks iets te merken.
Een ecosysteem van ongeziene schaal
Onze eerste bestemming van de dag is Alibaba. Na ons bezoek aan Huawei de dag ervoor, weet ook deze techreus in e-commerce en cloud computing ons te imponeren. Het gebouw is imposant. De rondleiding - in nauwelijks verstaanbaar Chinglish - langs kamerhoge videowalls overtuigt ons opnieuw van de technologische kracht die hier wordt ontwikkeld. Een kracht die voortkomt uit de immense omvang van de interne markt, honderden miljoenen consumenten, en een mateloze ambitie om wereldwijd de nummer één te zijn.
In slechts zestien jaar is Alibaba uitgegroeid tot één van de grootste technologiebedrijven ter wereld. De cijfers die ons in real-time worden gepresenteerd, zijn nauwelijks te vatten. Om 9u45 uur waren er door heel China al 18,5 miljoen pakketjes geleverd, and counting. De online aankoopplatformen AliExpress en Taobao zijn slechts de zichtbare componenten van een geïntegreerd ecosysteem dat in staat is om een gigantische hoeveelheid data te verwerken, een wereldwijd logistiek systeem mogelijk te maken en door middel van kunstmatige intelligentie aan verkopers en koeriers de best mogelijke ervaring te bieden. Als je al weet wat onze Black Friday teweegbrengt, kun je je voorstellen wat de Chinese Double 11 aan bestellingen en leveringen betekent.
Kritische vragen over privacy en databescherming worden met de grootste glimlach weggezet. “I’m not allowed to answer that question” klinkt het.
Veel technologie, weinig ondernemerschap
Na een korte transfer maken we kennis met Zhipu AI, een in 2019 opgerichte spin-off van Tshingua University. Op de tiende verdieping van een anoniem kantoorgebouw werken zo'n vijfhonderd ontwikkelaars aan large language models, die code, tekst, beeld en video genereren. Kort samengevat: veel technologie, weinig ondernemerschap. Demo's die steeds net niet lukten; slides die sneller werden weggeklikt dan we ze konden lezen; antwoorden op vragen die we niet stelden. If this answers your question? Neen, niet echt. Op een aparte manier toch weer interessant.
Na de obligate Peking Duck en gestoomde dumplings gaat het richting Megvii. In Amerika op de verboden lijst omwille van banden met het Chinese leger. Gericht op gezichtsherkenningstechnologie, beschikt het bedrijf over een uitgebreid AIoT-productengamma dat hardware en software integreert in elektronica, smart city management en supply chain. De immense showroom toont ons toepassingen in betaalsystemen, toegangscontrole en crowd control, het monitoren van verkeersstromen, luchtkwaliteit of sluikstorten. Dat je overal waar je kijkt in Peking camera's en sensoren ziet, is daar natuurlijk niet vreemd aan.
Het laatste bedrijfsbezoek van de dag is aan MaiMai. Een professioneel netwerkplatform. Zeg maar de kopie van LinkedIn, dat in China is geblokkeerd. Een relatief klein team van vierhonderd ontwikkelaars (ter vergelijking: LinkedIn heeft er achttienduizend) beheert er een platform voor honderdtwintig miljoen gebruikers (LinkedIn ruim een miljard wereldwijd). Veel aandacht voor de authenticatie van gegevens (identiteit, professionele gegevens); inhoudelijk kan alles op de feed, met uitzondering van liefdesaffaires, drugs en ... politiek. Een goodiebag en een groepsfoto met de ceo/founder bezegelden dit ontspannen en relatief open bezoek.
40 petabyte data
De volgende ochtend gaat het richting Bytedance, het moederbedrijf van het short video sociale mediaplatform TikTok. Niet onbesproken natuurlijk, vanwege het mogelijke delen van data met de Chinese overheid en de verslavende aard van de app voor jonge gebruikers. Naast TikTok beheert Bytedance meerdere gebruikersapps in content en entertainment, ondersteund door een eigen besturingssysteem, cloudservice en AI-modellen. Dagelijks genereert en verwerkt Tiktok veertig petabyte aan data. Hun aanbevelingsalgoritmes waarmee ze gebruikersgedrag analyseren en gepersonaliseerde content aanbieden, zijn al vaker het onderwerp van controverse geweest. Ook hier worden kritische vragen, bijvoorbeeld over de algoritmes en de impact ervan op het welzijn van gebruikers, beantwoord met ‘I will give you that information later’. Later betekent nooit wellicht.
De Chinese Communistische Partij stelde in haar vijfjarenplan 2021-2025 technologische vooruitgang – met big data en AI als essentiële onderdelen ervan - centraal. Het is duidelijk dat dit zijn vruchten afwerpt. Investeren in digitale infrastructuur en AI-onderzoek loont. Doen Europa, België en Vlaanderen dat voldoende? De snelheid waarmee nieuwe technologieën tot bij de Chinese eindgebruiker komen, die ze dan ook nog eens volop omarmt, is fenomenaal. Vinden Europa, België en Vlaanderen voldoende balans in het strikt reguleren en mogelijk maken van innovatie? De vragen stellen is ze beantwoorden. Maar toch wringt het Chinese verhaal. De overheidscontrole op data, het gebrek aan transparantie op hoe data verwerkt worden, de censuur staan toch haaks op onze vrijheden en rechten. Kunnen wij ons eigen pad vinden?
