We interviewen elke maand een Vlaming die in het buitenland woont. We peilen naar het hoe, wat en waarom om een inzicht te krijgen in de cultuur, de ambitie en de beweegredenen om te verhuizen. Tot slot komen we te weten wat de voordelen zijn van het zakendoen in de regio. Deze maand: Michel Patteet in Zürich.
Waarom heb je België achter je gelaten?
In 2013 kon ik als Vlaams economisch vertegenwoordiger voor Flanders Investment & Trade in Zürich gaan werken. Het was zeer boeiend om Vlaamse bedrijven te helpen om voet aan de grond te krijgen op de Zwitserse markt. Het kriebelde vaak om zelf ook een eigen bedrijf te runnen. In 2020 heb ik de stap gewaagd door Prodigo op te richten. Met het plotse opkomen van de pandemie, was de opstart niet eenvoudig. Dankzij het nodige geduld en doorzettingsvermogen, zijn we deze moeilijke fase doorgekomen en konden we intussen een cliënteel uit 15 landen opbouwen.
Wat trekt je vooral aan in jouw werken woonomgeving?
Ik vind dat Zwitsers uiterst correct en beleefd zijn in de omgang. Dan heb ik het zowel over contacten tussen de burger
en de overheid, tussen burgers onderling en tussen familie en vrienden. Dat maakt het leven en werken zeer aangenaam. De Zwitsers zijn zich zeer goed bewust van hun goed werkende overheid, politiek systeem met directe democratie, een sterke economie en een goede dosis nuchterheid, waardoor er weinig reden is voor verbittering en verzuring.”
Wat was voor jou de grootste uitdaging?
Het opbouwen van vertrouwen. Voor ik naar Zwitserland kwam, had men mij reeds gewezen op het feit dat veel zaken
hier op basis van vertrouwen verlopen. Dit was een langzaam en geleidelijk proces. Maar de hierin geïnvesteerde tijd en energie heeft geloond. Eenmaal men het vertrouwen van een Zwitser heeft, zal hij er alles aan doen om dit te honoreren. Daarnaast is er ook het verschil in mentaliteit naargelang het Duitstalig, Franstalig en Italiaanstalig landsgedeelte. Door hier juist op in te spelen, kunnen er interessante contacten uit voortvloeien.
Hoe ervaar je het verschil in zakencultuur met België?
Zwitsers zijn van nature gereserveerder dan Belgen. Dat uit zich ook in de manier van zaken doen. Zo wordt men bij een eerste contact zelden of nooit met de voornaam aangesproken en vermijdt men om het over privéaangelegenheden te hebben. Deze gereserveerdheid is geen uiting van pretentie, maar eerder een scheiding tussen werk en privé. Ook de voor Zwitsers nogal afwachtende en risico-averse houding speelt hierin mee. Men kijkt eerst de kat uit de boom om te weten met wie men te doen heeft en zodoende vertrouwen op te bouwen. Dat maakt dat het beslissingsproces in Zwitserland trager verloopt dan in andere Europese landen. Maar eenmaal een overeenkomst afgesloten, is men vaak vertrokken voor een samenwerking op lange termijn.
Trek je vooral op met locals of met andere expats?
Eerder met Zwitsers.
Hoe is de work-lifebalance in dit land?
Zwitsers zijn harde en noestige werkers en brengen veel tijd door op het werk (in Zwitserland geldt een werkweek van
gemiddeld 41,6 uur). Om deze energie te compenseren, hecht de Zwitser veel belang aan ontspanning en privéleven.
Wat zijn interessante economische trends of opportuniteiten in jouw regio?
Bij ingrijpende gebeurtenissen, zoals laatst nog met de pandemie, bewijst de Zwitserse economie telkens opnieuw hoe veerkrachtig ze wel is en hoe ze vrij snel opnieuw tot een toestand van normaliteit kan komen. Enkele van de redenen hiervoor zijn volgens mij het vrij klein overheidsbeslag en de liberale manier waarop de economie georganiseerd is.
Al meer dan tien jaar lang prijkt Zwitserland onafgebroken op de eerste plaats van de Global Innovation Index van WIPO, de World Intellectual Property Organization van de Verenigde Naties.
Een van de belangrijkste manieren om competitief te blijven voor Zwitserse bedrijven, ondanks de zeer hoge loonkost, is door voortdurend oog te hebben voor innovatie. Alhoewel Zwitsers aan de ene kant sterk gehecht zijn aan tradities en gevestigde economische waarden, zijn de consumenten tezelfdertijd erg gevoelig voor alles wat innovatief is. Vlaamse bedrijven met innovatieve producten en diensten hebben hier duidelijk een sterke troef in handen!
Omwille van de sterke Zwitserse frank (ten opzichte van de euro bijvoorbeeld) nemen Zwitserse bedrijven maatregelen om competitief te blijven tegenover buitenlandse concurrenten. Zo is er de laatste jaren een toenemende tendens te merken naar meer en meer subcontracting met buitenlandse bedrijven. In sectoren zoals de machine-industrie, de farma en de fijne chemie is deze trend sterk aanwezig. Zoals overal zitten ook in Zwitserland bio-producten duidelijk in de lift. In 2021 waren meer dan tien procent van alle voedingsproducten biologisch en het cijfer stijgt ieder jaar. En voor de industriële producten die uit het buitenland komen ziet de toekomst er ook goed uit. Want voor bijna al deze producten die naar Zwitserland uitgevoerd worden, zullen vanaf 1 januari 2024 de invoertarieven afgeschaft worden.
Heb je tips voor professionals die ook naar deze bestemming wensen te verhuizen?
Bij een eerste bezoek aan Zwitserland, hetzij in het kader van het werk, hetzij als toerist, zijn mensen vaak gecharmeerd door de schoonheid van het land en overdonderd door de manier waarop alles zo grondig en vlot georganiseerd is. Deze indruk is zeer zeker terecht, maar dit betekent natuurlijk niet dat alles zomaar vanzelf loopt eenmaal men er komt wonen en werken. Over het algemeen volgen Zwitsers strikt regels en wetten op, maar het systeem kan pas geolied lopen wanneer iedereen zich daaraan aanpast en houdt. Zwitsers gaan daar eenvoudigweg van uit en zullen niet nalaten om daarop te wijzen wanneer iemand minder burgerzin aan de dag legt. Het lijkt me dan ook van belang om zich deze mentaliteit vanaf de eerste dag eigen te maken. Verder zou ik de raad willen geven om zich ook voorafgaandelijk aan een verhuis degelijk en voldoende op voorhand voor te bereiden, bvb. op het vlak van keuzes qua woonst, onderwijs voor de kinderen (lokale of internationale school) en taalgebied (Duits-, Fransof Italiaanstalig) met elk hun grote verschillen qua mentaliteit en cultuur.
Hoe heeft deze beslissing jouw leven verrijkt?
Door in een ander land te wonen en te werken, ervaart men het totaal anders en uiteraard intensiever dan wanneer
men het als toerist bezoekt. Geleidelijk aan ervaar je de positieve kanten (in Zwitserland zijn deze duidelijk heel talrijk) en de kleinere dingen. Hierdoor hou je de blik open en kan je gemakkelijker relativeren en beseffen dat er overal – waar men ook woont - voor- en nadelen zijn. Onlangs was het tien jaar geleden dat ik naar Zürich verhuisde, maar ik ben nog steeds even dankbaar als op die eerste dag dat ik in zo een geweldig land als Zwitserland mag wonen en werken.
Meer informatie
