Met respectievelijk 41 en 50 edities op de teller behoren Cactusfestival in Brugge en Festival Dranouter tot de oudste festivals van Vlaanderen. Die ervaring blijkt een groot voordeel te zijn. “Onder meer de vele eisen die de overheid oplegt, maken een festival organiseren steeds complexer. Dat is misschien nog net haalbaar voor gevestigde waarden, maar het laat weinig ruimte voor nieuwe evenementen om traag te groeien.”
Het Cactusfestival begon 41 jaar geleden heel kleinschalig in het centrum van Brugge. “In het zog van de braderie in de straat van toenmalig Cactus Café organiseerden we wat laagdrempelige concertjes voor de deur”, zegt Patrick Keersebilck. “Die kenden jaar na jaar meer succes en een paar jaar later verhuisde het Cactusfestival naar het Minnewaterpark. Dat is nog steeds onze vaste locatie.” De organisatie is in handen van Cactus Muziekcentrum vzw, met een klein professioneel team dat ook het jaar rond concerten en evenementen organiseert, onder meer in Cactus Club.
Hoewel het Minnewaterpark qua capaciteit een rem betekent op de verdere groei van het festival, zijn er geen plannen om uit te wijken. “Het park maakt deel uit van de identiteit van het festival en in die zin ligt de grens aan de groei van het festival op de grens van de capaciteit van het park”, zegt Keersebilck. “We kunnen er maximum 10.000 bezoekers per dag ontvangen. Cactus heeft een reputatie als festival op mensenmaat, met een hoogstaand artistiek programma in een aangename sfeer in die unieke parkomgeving. Een belevingsfestival ook, waar elementen zoals de decoratie en het heel gevarieerde cateringaanbod toe bijdragen. Dat we met onze beperkte capaciteit toch grote, internationale gereputeerde artiesten mogen verwelkomen, zegt iets over de internationale reputatie van het festival.”
Wij hadden al oog voor duurzaamheid nog voor dat een hot item werd in de festivalwereld.
Patrick Keersebilck
Festival Dranouter was deze zomer aan zijn 50ste editie toe. “Het begon destijds als klein folkfestival met een paar 100 mensen”, zegt festivaldirecteur Bavo Vanden Broeck. “Ergens rond de eeuwwisseling is beslist om het festival naar een hoger niveau te tillen en de organisatie ervan te professionaliseren. Er werken 1.000 vrijwilligers mee, maar die worden aangestuurd door een team beroepskrachten die tewerkgesteld zijn bij de vzw. Dranouter Festival is geen louter folkfestival meer, maar folk maakt nog altijd een belangrijk deel uit van onze affiches. We brengen artiesten die heel veel mensen aanspreken, om op die manier ook folk tot bij het ruime publiek te brengen. Onze afgelopen editie was uitverkocht, met 15.000 bezoekers.”
Beide festivalorganisaties zagen de voorbije tientallen jaren heel veel veranderen. “In de beginperiode van Dranouter was er amper sprake van milieuwetgeving of veiligheidsvoorschriften”, zegt Vanden Broeck. “Sinds een 20-tal jaar zijn er exponentieel veel regels en normen bijgekomen. Daar is een positieve en negatieve kant aan. Het geeft je als organisatie een goed kader om af te toetsen of je goed bezig bent of niet, en het zorgt ervoor dat je goed voorbereid bent mocht er iets gebeuren. Tegelijk hypothekeren die vele regels en normen de haalbaarheid van nieuwe evenementen. De vele eisen die de overheid oplegt, maken een festival organiseren duurder. Het wordt steeds minder evident om met vrijwilligers te werken. Dat laat weinig ruimte voor nieuwe evenementen om traag te groeien.”
“Veel van de regels hebben inhoudelijk een legitieme basis, maar de bovengrens is naar mijn aanvoelen nu wel bereikt”, zegt Keersebilck. “Niet alleen zorgt het vaak voor veel bijkomende kosten die moeten doorgerekend worden in de ticketprijs, maar daarenboven ook voor een grote extra workload die ook betaald moet worden.”
Nog een andere evolutie die Keersebilck opvalt: “De muziekwereld is de voorbije jaren sterk geprofessionaliseerd. Dat zorgt ervoor dat de verwachtingen van groepen op het vlak van geluid, licht en algemene omkadering veel hoger liggen dan vroeger. Je kan niet anders dan daarin meegaan, anders krijg je ze niet op je podium.”
Omkadering
Een festival organiseren, dat is een onderneming runnen. “In grote lijnen ben ik het daarmee eens”, zegt Vanden Broeck. “Wij proberen onze activiteiten ook op een rendabele manier te organiseren, en daar komt bijzonder veel bij kijken. Er is misschien wel een belangrijk verschil met de bedrijfswereld. De hoofdbedoeling van de vzw achter Dranouter is niet om winst te maken. Wij willen vooral geen verlies draaien; als we wel winst maken dan willen we die middelen opnieuw inzetten om een ruim publiek in contact te brengen met folk en artiesten de kans geven om zich te tonen. Er zijn tegelijk festivalorganisatoren die op dat vlak wel echte ondernemers zijn. Alle respect voor hen en hun werk, maar bij ons is de dynamiek anders. Een andere ondernemer kan ook 365 dagen evalueren en bijsturen. Dat kunnen wij bijvoorbeeld niet: we werken een heel jaar toe naar één gebeurtenis. Als er iets niet loopt zoals je het wilt, dan kan je daar in de meeste gevallen pas tegen de volgende editie iets aan doen. In dat opzicht is elke editie dus beter dan de vorige.”
Een andere ondernemer kan 365 dagen evalueren en bijsturen. Dat kunnen wij niet: we werken een heel jaar toe naar één gebeurtenis.
Bavo Vanden Broeck
In de mate dat het kan, doen beide festivals een beroep op lokale leveranciers. “Wij hadden al oog voor duurzaamheid nog voor dat een hot item werd in de festivalwereld”, zegt Keersebilck. “Op verschillende vlakken, maar dus ook door met lokale leveranciers te werken. Voor onder meer logistiek, drukwerk en catering kijken we in de eerste plaats uit in eigen regio. Met bepaalde logistieke partners werken we al meer dan 20 jaar samen. Een duidelijke meerwaarde bij de op- en afbouw. Een festival inpassen in een park vol bomen en struiken is immers in vergelijking met een festivalweide telkens opnieuw een uitdaging.”
“Met Festival Dranouter overspoelen 15.000 bezoekers een anders heel rustige regio”, zegt Vanden Broeck. “We gunnen de handelaars die misschien wat hinder ondervinden door ons wel wat. Toen Dranouter nog 2 bakkers telde, bestelden we daar het brood voor onze vrijwilligers. En als er doorheen het jaar iets hersteld of vernieuwd moet worden, dan vragen we dat aan onze buurman-schrijnwerker. Ook voor andere zaken zoeken we bij voorkeur in de buurt, niet alleen voor de ecologische voetafdruk, maar ook gewoon uit financiële overwegingen. Toiletten kunnen we misschien goedkoper huren in Nederland, maar tegen dat die hier zijn, betalen we het verschil zeker in transportkosten.”
(JM - Foto DD en Kurt)
