Moet ik als kmo rapporteren over duurzaamheid?

De CSRD of Corporate Sustainability Reporting Directive laat ondernemingen over hun duurzaamheidsprestaties rapporteren aan de hand van nieuwe rapportagestandaarden, de ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Die omvatten 2 transversale standaarden (cross-cutting standards) en 10 thematische (topical standards) en werden gepubliceerd in juli 2023. Als bedrijf val je rechtstreeks onder deze richtlijn indien voldaan is aan 2 van de 3 voorwaarden: vanaf 250 werknemers; 25 miljoen euro balanstotaal; 50 miljoen euro omzet (netto). Die thematische standaarden zijn voorlopig sector-agnostisch. De sectorgebaseerde ESRS en de specifieke normen voor grote niet-Europese bedrijven zullen normaal verschijnen tegen 30 juni 2026 (in plaats van juni 2024, zoals initieel vooropgesteld). Welke sectoren specifieke standaarden krijgen zijn (voorlopig) de volgende: Oil and Gas; Coal, Quarries and Mining; Road Transport; Agriculture, Farming and Fisheries; Motor Vehicles; Energy Production and Utilities; Food and Beverages; Textiles, Accessories, Footwear and Jewellery. 

Beursgenoteerde kmo of niet? 

Als kmo ontkom je uiteraard niet aan de rapportering door de vele vragen vanuit de toeleveringsketen. Als beursgenoteerde kmo (= listed SME) ben je rechtstreeks verplicht te rapporteren. Daarvoor gelden andere proportionele standaarden, namelijk de ‘LSME’. De opdeling tussen transversale en cross-cutting standaarden blijft behouden, weliswaar met een aantal versoepelingen en beperktere datapunten. Als beursgenoteerde kmo moet er vanaf boekjaar 2026 gerapporteerd worden mét de mogelijkheid van 2 jaar uitstel.

Daar waar bovenstaande doelgroep (nl. listed SMEs) vrij beperkt is, is de scope van de vrijwillige standaarden voor niet-beursgenoteerde kmo’s, namelijk de VSME-standaarden, wel groter. Ben je een kmo en val je niet direct onder de richtlijn, maar krijg je wel veel vragen van klanten? Dan kun je jouw duurzaamheidstraject duiden aan de hand van de vrijwillige standaarden ofwel de VSME (Voluntary standards for non-listed SME’s). Nadat de standaarden open stonden voor consultatie, loopt er momenteel een werktraject om ze te verfijnen en zou de finale goedkeuring door de Europese Commissie gepland staan eind 2024. 

Modulaire vrijwillige rapportage voor kmo’s 

De standaard wordt gekenmerkt door een building block approach en bestaat uit 3 onderdelen: een basismodule, een narratieve module en een business partner module. 

Die eerste basismodule heeft een versimpeld taalgebruik en heeft geen echte verplichte uitvoering van een materialiteit, maar werkt met een zelfinschatting en omvat in totaal 12 ESG-thema’s. De tweede narratieve ofwel PAT (policies - actions - targets) module is bedoeld voor kmo’s die al ‘policies, actions en targets’ (PAT) hebben om over te rapporteren. Daarin is de dubbele materialiteit verplicht, maar moet er enkel rapportage zijn over die thema’s waar het bedrijf al ‘PAT’s’ heeft. De derde module, de business partner module, is specifiek bedoeld voor kmo’s die vragen krijgen van CSRD-plichtige partners en die het meest aanleunt tegen de ESRS. 

Bedrijven kunnen die modules modulair gebruiken, namelijk door enkel de basismodule te rapporteren, de basismodule te combineren met de 2de of 3de of alle modules te combineren. De basismodule moet dus telkens gebruikt worden, ongeacht de combinatie. 

Die laatste standaarden zijn nog niet finaal. Vragen of input zijn steeds welkom bij Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen. Via het netwerk van Belgian Chambers brengen wij bedenkingen en verduidelijkingen over aan de EFRAG, de werkgroep belast met het opstellen van de standaarden. Vragen welkom bij sarah.spenninck@voka.be.