Ursula von der Leyen heeft een nieuwe termijn beet als voorzitter van de Europese Commissie. De Europese parlementsleden schaarden zich duidelijk achter haar kandidatuur: ze kreeg 401 van de 720 stemmen achter zich. Tijdens haar speech in het Europees Parlement, schetste ze duidelijke krijtlijnen voor de aankomende legislatuur.
Competitiviteit met stip op 1
In lijn met het Europees Voka-memorandum, plaatst von der Leyen competitiviteit met stip op één als prioriteit voor de volgende Europese Commissie. Tijdens de vorige beleidsperiode is sterk gefocust op regulering en het Green Deal pakket. De Green Deal zal de komende jaren – terecht – worden aangevuld met een Industrial Deal die de concurrentiekracht van ondernemingen en de jobcreatie moet versterken.
Von der Leyen wil in de eerste 100 dagen al komen tot een Clean Industrial Deal. Op die manier wil ze de richting aangeven die de EU uit moet. De EU wil investeringen binnenhalen, met name in energie-intensieve industrieën. De Clean Industrial Deal omvat het ondersteunen van bedrijven bij het behalen van klimaatdoelen, investeringen in infrastructuur en industriële projecten, en toegang tot betaalbare duurzame energie.
Om deze industriële deal te ondersteunen, wil de verkozen voorzitter een nieuw "Europees fonds voor concurrentievermogen" voorstellen als onderdeel van de hervorming van de EU-begroting na 2027, waarvan het hefboomeffect het mogelijk moet maken om "meer private en publieke financiering” te mobiliseren. Dit fonds zal zich richten op gezamenlijke, grensoverschrijdende Europese projecten die ervoor moeten zorgen dat strategische technologieën in Europa worden ontwikkeld. Ook andere particuliere financieringsbronnen zullen worden aangeboord om investeringen te stimuleren.
Een heus Europees ‘welvaartsplan’
De plannen van von der Leyen reiken verder dan enkel de industrie. Zo wordt in officiële documenten gesproken van een Europees ‘Welvaartsplan’, waar de focus ligt op:
De voltooiing van de Interne Markt in sectoren zoals diensten, energie, defensie, financiën, elektronische communicatie en digitaal. Dit zal bedrijven, vooral kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's), helpen te groeien.
Het concurrentiebeleid zal worden aangepast om beter te voldoen aan gemeenschappelijke doelen en bedrijven te ondersteunen bij het opschalen naar wereldmarkten. Innovatie en veerkracht zullen worden meegenomen in de beoordeling van fusies.
Elke commissaris krijgt de taak om administratieve lasten te verminderen en de uitvoering te vereenvoudigen: minder bureaucratie en rapportage, meer vertrouwen, betere handhaving en snellere vergunningverlening.
Voorstel voor een nieuwe EU-brede juridische status om innovatieve bedrijven te helpen groeien, inclusief een zogenaamd 28ste regime voor een eenvoudiger, geharmoniseerd regelgevingskader in bepaalde gebieden.
Investeringen in onderzoek en innovatie worden verhoogd, met een focus op strategische prioriteiten, baanbrekend fundamenteel onderzoek en disruptieve innovatie. Dit omvat uitbreiding van de European Research Council en de European Innovation Council.
Deze Commissie wil een investeringscommissie zijn, die zowel publieke als private investeringen maximaliseert en private kapitaalrisico's dekt. Dit omvat een nieuw Europees Concurrentievermogenfonds voor strategische technologieën en projecten.
Implementatie en handhaving van digitale wetten, zoals de Digital Services Act en de Digital Markets Act. Er zullen initiatieven komen om de digitale technologieverspreiding te versnellen, inclusief AI Factories en een Apply AI Strategy.
Voorstel voor een nieuwe Circular Economy Act om de marktvraag naar secundaire materialen te stimuleren en een interne markt voor afval te creëren, met nadruk op kritieke grondstoffen. Inclusief een nieuw chemicaliënpakket om REACH te vereenvoudigen.
Oprichting van een Unie van Vaardigheden, met investeringen in volwassen- en levenslang leren, behoud van vaardigheden en erkenning van verschillende soorten opleidingen. Dit omvat een Europees Strategie voor Beroepsonderwijs en -opleiding (VET).
Ook geopolitiek en defensie nam een grote plaats in tijdens de speech van de Commissievoorzitter. De EU zal het Europees Defensiefonds uitbreiden om meer in onze defensie-industrie te investeren. ook het programma voor de Europese defensie-industrie wordt versterkt om gemeenschappelijke aankopen te stimuleren om de meest kritieke capaciteitstekorten van de EU aan te pakken.
In lijn met het Europees memorandum
Voka is tevreden met de focus op het bedrijfsleven in de politieke richtlijnen en de speech van de nieuwe Europese Commissie. Heel wat elementen uit het Europees memorandum van Voka worden ook teruggevonden in de krijtlijnen van de legislatuur 2024-2029:
Next steps
De verkozen voorzitter heeft de basis gelegd voor het college van commissarissen dat zij gaat vormen. In de komende weken zal elke lidstaat worden verzocht om twee kandidaten voor te dragen - een man en een vrouw - zodat een team kan worden samengesteld dat gendergelijkheid in acht neemt, tenzij een bestaande Europese commissaris wordt herbenoemd. Vanaf medio augustus zullen er gesprekken plaatsvinden met de gekozen persoonlijkheden met het oog op de presentatie van de Commissie "von der Leyen II" in september. Vanaf januari 2025 worden de nieuwe Europese initiatieven verwacht, maar dit document biedt een goede startbasis om te weten in welke richting de discussies zullen gaan.
In elk geval ziet het ernaar uit dat de volgende Europese Commissie meer naar het bedrijfsleven zal kijken. Dit meer dan terecht, gezien de staat van de Europese economie. Voka staat klaar als partner om samen met de Commissie, de Raad en het Parlement aan dit competitiviteitspact te werken.
