In de strijd tegen wateroverlast had de Vlaamse regering eerder al 20 watergevoelige openruimtegebieden (WORG) voorlopig aangeduid in West-Vlaanderen. Hiermee wil de regering extra bescherming bieden aan gebieden met een hoog waterbergend vermogen. Hoewel Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen het belang van het klimaat- en waterrobuust maken van onze omgeving onderschrijft, stelt de werkgeversorganisatie zich ernstige vragen bij de aanduidingen van deze gebieden. Voka West-Vlaanderen tekende tijdens het openbaar onderzoek bezwaar aan, maar de Vlaamse regering schrapt nu, zonder rekening te houden met de bezwaren, 20 hectare bedrijventerreinen.
Vorig jaar duidde de Vlaamse regering voorlopig 20 watergevoelige openruimtegebieden (WORG) aan in West-Vlaanderen. Vlaanderen legt daarmee een feitelijk bouwverbod op in gebieden met een harde bestemming die een hoger overstromingsrisico hebben. Daardoor zullen bijvoorbeeld gronden met de bestemming ‘industrie’, ‘bedrijvigheid’ of ‘wonen’ alleen nog voor bepaalde vormen van natuur, bos, recreatie of landbouw gebruikt mogen worden.
Verhouding tussen huidige bestemming en watersysteem
Tijdens het openbaar onderzoek, dat volgde op de voorlopige aanduiding van deze gebieden, heeft Voka West-Vlaanderen bezwaar ingediend bij de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW). Eén van de belangrijkste aandachtspunten in het bezwaarschrift is de noodzaak van een bewezen conflict tussen de verdere realisatie van de huidige bestemming van een gebied en de belangen van het watersysteem, alvorens een definitieve aanduiding als WORG kan goedgekeurd worden.
“Dit betekent concreet dat er eerst zorgvuldig moet gekeken worden naar mogelijke plannen, projecten of beleidsmaatregelen die de watergevoeligheid van deze gebieden kunnen verbeteren. Indien eigenaars kunnen aantonen dat door gerichte plannen of projecten het waterzieke karakter van het gebied kan verbeterd worden en het watersysteem de verdere realisatie van de huidige bestemming niet in de weg staat, moet de Vlaamse regering hiermee rekening houden”, zegt Bert Mons, gedelegeerd bestuurder van Voka West-Vlaanderen.
Voka West-Vlaanderen benadrukt dat de gebieden in kwestie eerder al als signaalgebieden werden aangewezen. Dit betekent dat sommige terreinen daardoor minder geschikt zijn voor verdere ontwikkeling van de huidige bestemming. Zo geldt binnen signaalgebieden al een verscherpte watertoets, wat het verkrijgen van vergunningen voor economische activiteiten bemoeilijkt.
“Als op basis van waterdicht bewijs blijkt dat een gebied slecht gelegen of minder gunstig is voor de ontwikkeling van industrie en bedrijvigheid, kan zo’n gebied ‘geneutraliseerd’ worden. Dit betekent dat je dit bedrijventerrein schrapt, maar de oppervlakte elders, op beter gelegen locaties één-op-één compenseert. Dit is voor alle duidelijkheid enkel en alleen van toepassing als er geen discussie bestaat over de watergevoeligheid en toekomstige ontwikkelingen van een gebied”, merkt Mons op.
Vergoeding eigenaars
Een aanduiding als WORG brengt een bouwverbod met zich mee en vermindert bijgevolg de waarde van een perceel. Daarom voorziet Vlaanderen voor de getroffen eigenaars een vergoeding. Op vandaag is het echter onduidelijk hoeveel deze vergoedingen zullen bedragen. Pas na de definitieve aanduiding kunnen eigenaars een aanvraag voor een vergoeding opstarten. Momenteel weten eigenaars niet of ze billijk vergoed zullen worden.
“Hoewel het voor sommige bedrijfsgronden nog niet zeker is of de verdere realisatie van de huidige bestemming effectief botst met de belangen van het watersysteem, krijgen eigenaars wel meteen te horen dat er hen een bouwverbod wordt opgelegd, maar weten ze niet hoeveel ze daarvoor vergoed zullen worden. Deze situatie brengt de rechtszekerheid van eigenaars in het gedrang”, stelt Mons.
Tekort aan bedrijventerreinen
Een andere opmerking die Voka West-Vlaanderen in het bezwaarschrift maakte, gaat over de totale ruimteboekhouding, die aangeeft dat ook ondernemingen worden getroffen door de aanduidingen van WORG. Nu alle aangeduide gebieden principieel werden goedgekeurd, verdwijnt namelijk 20 hectare aan industrie- en bedrijventerreinen, voornamelijk in Midden- en Zuid-West-Vlaanderen.
“Alleen al in Izegem zou meer dan 14 hectare watergebonden bedrijventerreinen en overslaggebied niet meer ontwikkeld kunnen worden. Ondanks het feit dat zulke gronden essentieel zijn in het stimuleren van goederenvervoer via de binnenvaart, schrapt de Vlaamse regering op voorstel van de minister van Omgeving deze gronden met één pennentrek”, vult Mons aan.
Daarom heeft Voka West-Vlaanderen in het bezwaarschrift voorgesteld om planologische ruil toe te passen, om het verlies van elke hectare bedrijventerrein te compenseren. Het principe van planologische ruil is in dit proces cruciaal om voldoende ruimte voor ondernemingen te kunnen blijven voorzien, gezien het bestaande tekort van minstens 430 hectare bedrijventerreinen in de provincie.
“Het is van essentieel belang dat er ook voldoende rekening gehouden wordt met de belangen van onze economie, naast de belangen van het watersysteem. Helaas heeft de Vlaamse regering alle voorlopig aangeduide bedrijventerreinen principieel goedgekeurd, zonder rekening te houden met de ingediende bezwaren van eigenaars en zonder rekening te houden met het tekort aan bedrijventerreinen in onze provincie”, besluit Bert Mons.
