Orthopediespeler Aqtor! blijft groeien via strategische overnames

Tekst Sam De Kegel - foto Wim Kempenaers

In de showroom van Aqtor! springen de paspoppen meteen in het oog. Ze dragen orthesen of braces voor knie, been of rug. Dat zijn medische hulpmiddelen die een deel van het lichaam ondersteunen, corrigeren, stabiliseren, immobiliseren of beschermen. In de orthopedische werkplaats, het productieatelier zeg maar, gebeuren manuele gipscorrecties en worden prothesen gefreesd uit polyurethaan na de 3D-maatname en correctie. Nadien worden ze tot in de puntjes afgewerkt door o.a. stiksters. 

Aqtor! is al ruim 40 jaar actief in het aanmeten, fabriceren en afleveren van orthesen, prothesen, orthopedische schoenen, mobiliteitshulpmiddelen en bandagisterie. Het beschikt over een uitgebreid netwerk van Mobility Centers waar patiënten geholpen worden door een multidisciplinair team van erkende bandagisten, orthesisten, prothesisten, podologen, ergotherapeuten en kinesisten.

Drie fundamentele vragen

De kapitein van dit zorgschip is Filip Hoornaert, die naar eigen zeggen “professioneel volwassen” werd bij Xerox. Op zijn 35ste begon hij een tweede carrière bij Omega Pharma en dochter Fagron. “Na 15 jaar cursus in verkoop en marketing en na 11 jaar cursus in ondernemerschap besliste ik op mijn 48ste om zelf ondernemer te worden. De vraag die ik mezelf toen stelde: was de toegevoegde waarde die ik bij Fagron had gerealiseerd ook dankzij mijn kennis, inspanningen en competenties? Je mag niet liegen tegen jezelf. Ik stelde mezelf drie vragen: wie ben ik, wat kan ik goed en wat doe ik graag? Dat lijken simpele vragen, maar ze zijn niet altijd zo eenvoudig te beantwoorden. Toen wist ik: ik ga voor het ondernemerschap en wil zelf eigenaar worden van een bedrijf.”

Op 1 oktober 2014 werd hij aandeelhouder bij Aqtor!. “Je maakt formeel je huiswerk, maar uiteindelijk raakte ik op een huwelijksfeest aan de praat met de toenmalige eigenaar van dit bedrijf, Bart De Pretre. In drie stadia ben ik hoofdaandeelhouder geworden. Eerst stapte ik in aan 14% van de aandelen, in juli 2015 verwierf ik 50% van de aandelen en in december 2016 nam ik alle aandelen over.”

Nobele missie

Filip was al vertrouwd met economics in healthcare via Fagron. “Het stakeholdermodel met de arts als spil die bepaalt of je succesvol bent of niet, kende ik al. Ik zag ook meteen de kracht van de verticale integratie. Wij meten de patiënt aan, we produceren zelf en leveren aan de patiënt, we passen aan en factureren. 
Onze eerste klant is de doorverwijzer of het doorverwijskanaal, onze tweede klant is de patiënt. Bij de doorverwijzer maken we een onderscheid tussen drie grote doelgroepen: eerst is er de orthopedisch chirurg voor de postoperatieve, acute behandeling, de tweede doelgroep zijn de revalidatiecentra voor patiënten met zowel aangeboren als niet-aangeboren letsels, zoals spasticiteit en cerebrale parese. Het derde doorverwijskanaal is de thuiszorg, via de woon- en zorgcentra, de apothekers en de mutualiteiten. Bij de patiënt heb je de acute (eenmalige) en de chronische patiënt. De acute patiënt heeft bijvoorbeeld een nieuwe knie-orthese nodig na een sportletsel, de chronische patiënt een handprothese na een amputatie. Na zijn verblijf in een revalidatiecentrum kan hij beslissen om nadien bij ons te blijven komen voor opvolging en controle. Kwaliteit van de zorg staat centraal in alles wat we doen.”

(lees verder onder de foto)

De missie van dit bedrijf is inderdaad nobel: mensen met een mobiliteitsbeperking helpen om hun optimale bewegingsvrijheid terug te winnen. “We gaan steeds uit van de fysieke mogelijkheden die elk individu nog heeft en niet vanuit zijn beperking. Wij, gezonde mensen, beseffen niet welke rijkdom we hebben als je vrij kan bewegen zonder medische hulpmiddelen.” 
Die hulpmiddelen worden voorzien en aangemeten door de orthopedisch technoloog, een cruciaal profiel. De opleiding duurt drie jaar. Nadien moet hij of zij twee jaar praktijkervaring opdoen en volgt er een ‘eindexamen’ voor een commissie met o.a. het RIZIV en artsen. Daarna krijgt de orthopedisch technoloog een RIZIV-nummer en mag hij prestaties declareren. “De orthopedisch technologen nemen de zorgfunctie waar en behandelen de patiënt in een multidisciplinaire setting, met o.a kinesisten, ergotherapeuten en podologen en vaktechnici. Er is een algemene schaarste aan arbeidskrachten, maar in onze sector vinden we gelukkig nog voldoende mensen.” 

Een oven reinigt zichzelf

Net als in veel andere sectoren zijn ook in de markt van de technische orthopedie, schaalvergroting en consolidatie aan de orde van de dag. Dit vloeit voort uit de nood aan innovatie, de digitalisering van het ambacht, de evolutie naar specialisatie in de markt en de optimalisatie van processen. Filip: “Onze groei is het gevolg van twee zaken. Eén: Heb ik een heldere positionering en strategie? Wie ben ik en wat doe ik? We zijn van naam veranderd en hebben onze missie en ambitie scherpgesteld. 

Twee: heb ik de juiste organisatiestructuur die die groei- en strategieambities kan ondersteunen? Een organisatiestructuur bestaat uit mensen, processen, infrastructuur, technologie en leiderschap. En op al die facetten heeft het bedrijf een stevige transformatie gekend tussen 2014 en 2017. Zo hebben we al onze eigen orthoshopwinkels gesloten en ze getransformeerd naar een franchisemodel bij apothekers, zeg maar van een vaste naar een variabele kostenstructuur Het model om zelf een winkel open te houden met bandagisterie was niet meer rendabel. Ik heb ook een nieuw leiderschapsteam aangesteld, met o.a. een financieel directeur en supply chain manager. Natuurlijk zijn er toen mensen opgestapt, maar ik ben ervan overtuigd dat ‘ een oven zichzelf reinigt’. Het is een work in progress. Tot slot hebben we ook geïnvesteerd in één centraal en digitaal ERP-pakket. Ook het gestegen volume aan wetgeving en normering in domeinen als gegevensbescherming en ESG (milieu, maatschappij en governance) spelen hierbij een rol. Dat automatiseringspakket kostte bloed, zweet en tranen bij allen, ook omdat de manier waarop taken worden uitgevoerd hierdoor drastisch wijzigde.” 

Geloof in schaalvergroting

Ook bij het proces van acquisities is er vaak nog werk aan de winkel op vlak van professionalisering, weet Filip. “Heel veel eigenaars in onze industrie zijn zelf zorgverstrekkers. Ze maakten carrière als orthopedisch technoloog en moesten als gevolg daarvan een bedrijf runnen, maar dat was of is niet altijd hun kerncompetentie.” 

Dit voorjaar nam Aqtor! maar liefst drie orthopediespelers over. Orthopedia is met in totaal 16 werknemers actief in twee vestigingen (een in Luik en een in Brussel). Ortho+ telt 7 medewerkers en telt drie locaties (Schilde, Kapellen en Brasschaat). De derde overgenomen partij is het Henegouwse Protos Medica, dat 7 medewerkers tewerk stelt in Soignies en Edingen. Met deze overnames telt de groep 245 medewerkers en verwacht het een omzet van 53 miljoen euro in 2023. De totale Belgische technische orthopediemarkt is goed voor een omzet van zo’n 400 miljoen euro. Filip: “Ik vond het belangrijk om een nationale aanwezigheid te hebben, ook al zijn er soms culturele verschillen.” 

Sinds 2021, toen Aqtor! bij de Eqwal Group kwam, nam de specialist in technische orthopedie al 11 bedrijven over. Voor deze drie overnames werden ook al Leunen Orthopedie, Ortho Applications, Revalitech, Mobility by Olivier, Orthopedie Van Der Steen, StomaCare Belgium, Tricolast en Foot Life opgenomen in de groep. Alle Belgische bedrijven die vandaag deel uitmaken van Aqtor!, tellen samen 21 locaties. Filip Hoornaert: “In 2019 besloot mijn grootste productleverancier (Ottobock, sdk) om mijn grootste concurrent (Vigo, red.) over te nemen en zelf in de patiëntenzorg te gaan. Als je grootste leverancier je grootste concurrent overneemt, verandert dat het strategisch speelveld. Wij werden nadien benaderd door de Franse Eqwal Group en maken er nu deel van uit. Door onze hoge professionalisering fungeren we als integratieplatform van waaruit verdere overnames gebeuren.” 

(lees verder onder de foto)

Deze CEO gelooft rotsvast in schaalvergroting. “We zijn onze sector in sneltempo aan het consolideren. Veel bedrijven contacteren ons zelf om onze groep te vervoegen. De uitdaging is om de integratie aan te kunnen, op het niveau van automatisering, leiderschap, het bewaken van de cultuur en de juiste keuzes rond infrastructuur. Door onze krachten te bundelen kunnen we de zorg verbreden en patiënten sneller en beter helpen. We willen zo iedereen alle kansen geven, zowel de patiënt als het gaat om zorg op maat, als onze medewerkers op het vlak van professionele ontwikkeling. Binnen een grotere structuur kun je bijvoorbeeld een medewerker naar het buitenland sturen voor een gespecialiseerde opleiding of een oplossing zoeken voor een patiënt door een beroep te doen op gespecialiseerde vaardigheden van een zusterbedrijf. Onze HR-cultuur is sterk bottom-up en zorggericht. Ik wil wel dat mijn mensen autonoom werken en uitdagingen zien. Zelf kan ik heel goed delegeren, maar zeer moeilijk loslaten”, zegt hij fijntjes.  

Walhalla van het nietsdoen

Filip Hoornaert is een man met een scherpe maar onderbouwde mening. Over Europa – “We zijn bijna het Walhalla van het nietsdoen, op wereldschaal” – maar evengoed over onze eigen sociale zekerheid, die volgens hem dringend aan een update toe is. “Onze sociale zekerheid dateert van 1945 (onder minister Achiel Van Acker, red.). Onze gezondheidszorg, levensverwachting, mobiliteit en sociaal leefpatroon zijn geëvolueerd, maar de zeven pijlers van onze sociale zekerheid zijn dat niet. Laat ons alsjeblief onze pensioenleeftijd actualiseren in verhouding tot onze levensverwachting. Laat ons, rekening houdend met loopbaancarrière en beroep, loopbanen verlengen. Ik vind ook dat de huisarts niet meer verantwoordelijk mag zijn voor het ‘doktersbriefje’. Hij moet de patiënt behandelen maar niet de arbeidsongeschiktheid bepalen. De manier waarop de ziekteverzekering omgaat met het vrijstellen van de prestaties van individuen en het controlemechanisme daarop, is niet geactualiseerd. Dit gezegd zijnde, in welke mate zijn we nog voldoende solidair met de mensen die het existentieel echt nodig hebben, zoals mantelzorgers en mensen met grote gebreken?”, besluit de man die nu 58 is. “Ik ga nog hard werken tot mijn zestigste en minder hard werken tot mijn zeventigste (lacht).”