De elektrische bedrijfsfiets zit meer dan ooit in de lift. Fietsen is duurzaam, gezond en financieel interessant voor zowel werkgevers als werknemers. De e-salarisfiets wordt ook een troef in de rekrutering van nieuw talent. Als de fietsinfrastructuur nog beter wordt, zal de markt nog fors groeien. In de slipstream van drie aanbieders: Joule, o2o en WeLease (Velektro).
Tekst Sam De Kegel
In gesprek met 3 bike lovers:
- Joule biedt fietsleasing aan voor bedrijven en overheden via een lokaal dealernetwerk en mobiele service aan huis. Jordy De Loose, medeoprichter: “We werken van eenmanszaak tot NV en hebben meer dan 400 klanten. Een groot bedrijf als klant is leuk, een gemotiveerd nog veel beter.” Joule telt 16 medewerkers en ongeveer evenveel freelance fietstechniekers.
- o2o is een fietsleasebedrijf voor bedrijven en de publieke sector. Fungeert als een platform, dat de lijm vormt tussen werkgever, werknemer, sociaal secretariaat, fietshandelaar, online merken en allerlei partijen die helpen bij het installeren van een levendige fietscultuur op het bedrijf. o2o telt 45 medewerkers en zo’n 1.000 bedrijfsklanten. Wim Floré, medeoprichter: “In mobiliteit kiezen mensen veelal voor de gemakkelijkste optie, wij zijn ervan overtuigd dat de moderne fiets dat in heel veel gevallen echt is.”
- WeLease is de fietsleasemaatschappij ontstaan uit de fietshandelaar en -hersteller Velektro. Velektro heeft drie fietswinkels in Pelt, Hasselt en Gent. Sinds maart 2023 bieden ze officieel fietsleasing aan als ‘vendor’, in samenwerking met Belfius Lease. Velektro telt een tiental werknemers. Wouter Timmers, sales- en marketingspecialist: “We hebben ook eigen winkels en een fietsmerk, dus we verdienen niet enkel ons geld via fietsleasing.”
Ondergetekende, zelf fervent fietsfanaat en -pendelaar, ziet het peloton van fietsende forenzen al jaren groeien, waarbij de opmars van de speed pedelec niet te ontkennen valt. De markt van de elektrisch aangedreven bedrijfsfiets accelereert fors. De auto blijft nog steeds het hoofdvervoermiddel voor iets meer dan 6 op 10 werknemers (62%), maar 22% peddelt regelmatig met de (elektrische) fiets naar het werk, volgens een mobiliteitsonderzoek van de Vlaamse overheid.*
Hoe groot het aandeel bedrijfsfietsen precies is, is moeilijker te achterhalen. Jordy De Loose (Joule): “Ik schat dat er nu zo’n 150.000 bedrijfsfietsen rondrijden, dat kan volgens ons naar 900.000 evolueren tegen 2030. Er zit dus nog een grote groeimarkt in het bedrijfsfietsverhaal.”
Bedrijfsfiets: groeispurt ingezet
De fietsmarkt switcht steeds meer van de verkoop van private fietsen naar fietsleasing op de professionele markt. Jordy: “Sommige fietswinkels in de binnensteden doen tot 70% leasing en slechts 30% private verkoop, op het platteland zie je vaak het omgekeerde.”
Ook volgens Wouter Timmers van WeLease is er nog zeer veel potentieel: “Zolang de overheid de fiscale voordelen niet schrapt, zal de sector blijven groeien.”
Wim Floré van o2o formuleert het zo: “Onze doelstelling is: meer bedrijfsfietsen dan bedrijfswagens in België. Vandaag zijn er ongeveer 600.000 bedrijfswagens ingeschreven, er is dus nog veel potentieel om werkgevers in de privé en in de openbare sector te overtuigen. Die laatste breekt stilaan open. Ook de participatiegraad binnen de bedrijven zien we flink stijgen.”
Volgens onze gesprekspartners is de bedrijfsfiets zonder elektrische aandrijving stilaan een uitstervend ras. Jordy: “Meer dan 95% van de woonwerkgroep rijdt nu elektrisch volgens onze verkoopcijfers, die andere 5% is de fervente fietser die met de mountainbike of racefiets naar het werk rijdt.”
Financiële win-win voor werknemer en werkgever
Werkgevers kunnen heel wat fietsinvesteringen inbrengen als kost, bedrijfsfietsen zijn ook 100% fiscaal aftrekbaar bij minstens gedeeltelijk woon-werkverkeer. Verder betaalt de werkgever geen RSZ op dit gedeelte van het loon.
Fietsvergoedingen zijn tot maximaal 27 cent per kilometer vrijgesteld van belastingen voor de werknemers én een leasefiets is vooral een aantrekkelijke manier om te verlonen aangezien deze voor de werknemer niet (para)fiscaal belast wordt. Zo betaalt de werknemer geen sociale bijdrage (RSZ) en geen voordeel van alle aard op dit gedeelte van de verloning.
In de sectoren met baremaverloning, zoals de zorgsector en het onderwijs is het nog wachten op de grote doorbraak. Jordy: “In deze sectoren bestaat dat fiscale voordeel niet. Daardoor verloopt de integratie van een fietsplan hier vaak veel moeizamer. Nochtans zit daar nog veel potentieel, denk aan dienstverplaatsingen voor poetshulpen in de zorgsector.”
Wim (o2o) ziet hier wel een ‘opening’. “Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) en UZ Gent zijn nu in een fietsplan ingestapt. Ondanks de barema’s kan je wel via de eindejaarspremie een fiets leasen.”
Fietsers compleet ontzorgen
De groei van de bedrijfsfiets en fietsleasing wordt zeker gedreven vanuit deze gekende fiscale incentives – financieel voordelig voor de werknemer, kostenneutraal voor de werkgever – maar dat is slechts één parameter. Jordy: “Werknemers beseffen dat het vaak gemakkelijker wordt om de fiets te nemen dan te bumperen met de auto. Je ziet stilaan een gedragsverandering. De afstand van de woonst naar de werkplek en de bereikbaarheid met de auto zijn twee cruciale parameters om al dan niet voor een bedrijfsfiets te kiezen.”
Werkgevers willen heel graag hun duurzame kant laten zien via een fietsplan, dat spreekt. Wouter (WeLease): “Maar ze hebben zelf ook veel baat bij fietsende werknemers. Die zijn fris en alert ’s morgens en ’s avonds maken ze hun hoofd leeg. De fietsvergoeding is dan weer heel interessant voor de werknemer. Je kan bij fietsleasing niet enkel tot ruim 50% besparen ten opzichte van een particuliere aankoop, je spreidt je kost over 36 maanden en je kan tot 0,27 euro fietsvergoeding krijgen per gereden kilometer (kan wel begrensd worden, red.)
Fietsende werknemers zijn ook minder vaak ziek, wat elke werkgever als muziek in de oren klinkt. Volgens onze gesprekspartners zien werkgevers de bedrijfsfiets ook steeds meer als een extra wapen in de war for talent. Heel wat jongeren die nu op de arbeidsmarkt komen, staan niet meer te trappelen om hun autorijbewijs te halen. Jordy: “Je kan het loonpakket extra uitbreiden op een fiscaal slimme manier. Voor een leasekost van 100 euro betaal je als werknemer maandelijks 50 euro. Je krijgt gedurende drie jaar een totaalpakket met verzekering, pechverhelping , onderhoud en herstelling, een totale ontzorging. En na drie jaar kan je de fiets overkopen of een nieuwe leasen.”
(lees verder onder de foto)
Voor Wim Floré is het duidelijk: “Mensen kiezen voor de mobiliteitsoplossing die het gemakkelijkst is voor hen. De auto is deels slachtoffer van zijn eigen succes geworden, met de gekende files en parkeerdruk. De auto verliest een aantal voordelen terwijl de bedrijfsfiets volop de wind in de zeilen heeft met betrekking tot extra cargomogelijkheden, onderhoudsvriendelijkheid, digitalisering en elektrificatie.”
Die focus op totale ontzorging is cruciaal om de woon-werkfietser te blijven motiveren, vinden alle drie de gesprekspartners. Vele van de klassieke pechverhelpingsdiensten zijn bezig met het uitbreiden van extra services. Zo zullen deze binnenkort ook platte banden kunnen herstellen, iets wat 2 jaar geleden niet aan de orde was.
De technische evolutie is ook enorm, benadrukt Wim Floré. “Wij doen met het gezin zo goed als alles met de tweewieler. Een speed pedelec cargofiets is hierbij één van de gamechangers die dat mogelijk maakt. Ook voor afstanden van meer dan 30 km. Die mogelijkheden bestonden tien jaar geleden niet. Fietsen worden ook steeds onderhoudsvriendelijker, dankzij riemaandrijving, schijfremmen, enz.”
Infrastructuur en speed pedelec: dé game changers?
De fietsinfrastructuur in Vlaanderen is er de jongste tien jaar flink op vooruitgegaan – dat spreekt niemand tegen – maar alles kan beter. Jordy (Joule): “Zodra er in een industriezone een nieuwe fietssnelweg wordt aangelegd, zullen we die bedrijven daar aanspreken omdat er nieuwe mogelijkheden zijn om veilig naar het werk te gaan. Infrastructuur is hét beginpunt om mensen van gedrag te laten veranderen en de fiets te verkiezen boven het ‘gemak’ van de auto.”
Ook de kwaliteit van onze fietspaden laat nog te wensen over. Jordy: “Maak ze breder, tot 4 meter; dat is ideaal om alle fietsverkeer – bakfietsen, speed pedelecs ... – goed te laten passeren. Ook het ontvlechten van het verkeer is cruciaal. Eigenlijk moet je zonder al te veel na te denken naar je werk kunnen rijden.”
Niemand twijfelt eraan dat de speed pedelec, de snelle elektrische fiets die trapondersteuning geeft tot 45 kilometer per uur, nog meer pendelaars in het zadel kan krijgen, maar er zijn ook fricties. Een aantal werkgevers laat deze snelle fietsen nu zelfs niet toe, uit vrees voor ongevallen met hun werknemers. Jordy: “Deels terecht. Als je als werkgever de speed pedelec promoot, moet je hen ook opleiden om ermee te leren rijden, zeker voor wie weinig of geen fietservaring heeft. Voor jonge mensen die geen auto- of brommerrijbewijs willen halen, moet het ook mogelijk zijn om een speed pedelec rijbewijs te halen (op vandaag kan je met een auto- of motorrijbewijs met de speed pedelec rijden, red.). Ik pleit ook voor een snelheidsbeperking op fietspaden waar het bijzonder druk is. En werkgevers moeten advies geven over de veiligste (en niet de snelste) route.”
Wouter (WeLease) en Wim (o2o) vinden niet dat werknemers per se een apart rijbewijs moeten halen, maar een training met do’s-and-don’ts lijkt hen zeker gepast.
Wouter: “Je kan zo’n opleiding perfect meenemen in de lease. Wie weinig fietservaring heeft, zal minder snel anticiperen op gevaarlijke situaties. Bedrijven willen geen mensen in het gips, ze willen gezonde medewerkers. Bij ons zegt nu ongeveer 1 op drie werkgevers dat ze geen speed pedelecs willen, behalve voor mensen die al jaren met de fiets naar het werk komen en lange afstanden afleggen. Wij gaan speed pedelecs zeker niet afraden, maar je moet bedrijven wel goed informeren. Sommige ongevallen gebeuren natuurlijk ook omdat de fietspaden niet voldoende ‘anticiperen’ op het gebruik van de speed pedelec. Het ligt niet enkel aan de fietser zelf, ook aan de infrastructuur én het gedrag van andere weggebruikers.”
Wim Floré staat volop achter de voordelen die de speed pedelec voor de maatschappij te bieden heeft. Opleiding en awareness zijn hierbij cruciaal. “Vanuit ons platform kan je met één klik op de knop een speed pedelec opleiding voor jouw werknemers aanvragen. Soms erger ik me aan de sensatiefocus in de media op die paar procent waar het fout loopt. Ze vertellen niet over het geluk dat zo’n fiets voor werknemers brengt, hoeveel autokilometers er zo bespaard worden, hoe zij op die manier bijdragen aan de CO2-neutrale doelstellingen. Ja er gebeuren soms ongevallen, maar het verhaal is veel genuanceerder. Zij zullen volgens mij de game changer worden. Als er binnen 5 jaar 10 keer zoveel speed pedelecs als vandaag zijn, zal het bewustzijn ook veel groter worden, wat de veiligheid enkel maar ten goede komt. De fietsinfrastructuur is ook volop in evolutie. Voortdurend komen er fietssnelwegen bij en worden gevaarlijke kruispunten aangepakt. Het zijn veelal mensen die ver van de praktijkervaring van een speed pedelec staan, die er een uitgesproken negatieve mening over hebben. Ik zeg zeker niet dat alles al perfect is, maar nog minder wil ik doemdenken.”
Hoffelijkheid in het verkeer kan al veel helpen, beamen alle gesprekspartners, want ook daar knelt vaak het schoentje.
Informeren, communiceren, sensibiliseren
Deze drie fietsaanbieders hameren ten slotte op de ontzorging van de HR-afdeling. Wim: “Denk aan integratie met het sociaal secretariaat voor HR, maar ook op maat gebrachte kick-off presentaties, testdagen, veiligheidsopleidingen … die de fietscultuur promoten bij de medewerkers. We moeten het de HR-afdeling zo gemakkelijk mogelijk maken zodat ze er een succes kunnen van maken, met minimale inspanning.”
Wouter heeft nog een slotbedenking: “Vaak is er nog onwetendheid bij de kleine kmo. Maar ik stoot soms ook op slecht ingelichte vakbonden bij grotere bedrijven, terwijl die werkgever wel heel graag wil instappen in een fietsplan met een leasemaatschappij. Je hoort soms indianenverhalen, bijvoorbeeld dat werknemers geen pensioen overhouden als ze voor fietsleasing kiezen. Ongegrond, want fietslease is geen voordeel alle aard. Daarom pleit ik ervoor om bij de eerste verkennende gesprekken tussen een fietsleasebedrijf en de klant ook meteen het sociaal secretariaat te betrekken, om zulke foute informatie geen kans te geven.”
*Het Onderzoek Verplaatsingsgedrag 2021-2022 (OVG6) van het Departement Mobiliteit en Openbare werken.
Auto ontmoet fiets
Sinds enkele jaren vertoont de automarkt steeds meer interesse in de fietsmarkt. Zo investeerde Lab Box, de start-upstudio van autospeler D’Ieteren, 1 miljoen euro in fietsaanbieder Joule. Jordy: “De auto-industrie kan ons ‘leveragen’ en heeft tonnen ervaring in de mobiliteit. De sector wil ook vergroenen. Ook de banken gaan steeds meer investeren in fietsleasing.”
