Recent heeft de Europese Unie drie wetten aangenomen die zich richten op het verbeteren van duurzaamheid en ethische normen binnen de waardeketen van je bedrijf. Met de ontbossingsverordening wil de EU de wereldwijde ontbossing tegengaan. Hoe zit dat precies?
Wat is het?
De Regulation on Deforestation-free products (EUDR) schrijft voor dat Europese bedrijven alleen goederen en producten op de markt mogen brengen die niet zorgen voor ontbossing of aantasting van bossen. Het verbod geldt zowel voor producten die in de EU zijn geproduceerd en eventueel worden geëxporteerd, als voor producten die in de EU worden geïmporteerd.
Welke producten?
De EUDR geldt voor de 7 grondstoffen die worden gezien als voornaamste veroorzakers van ontbossing en aantasting van bossen. Dat zijn runderen, oliepalm, soja, cacao, koffie, rubber en hout. Het verbod geldt ook voor een aantal afgeleide producten van deze grondstoffen, zoals leer, chocolade, houtproducten en papier. Die worden de ‘relevante grondstoffen’ en ‘relevante producten’ genoemd.
Voor wie?
Alle bedrijven die handelen in die relevante grondstoffen en producten, vallen onder de EUDR. De Europese Commissie maakt wel een onderscheid in verplichtingen tussen enerzijds marktdeelnemers en handelaren en anderzijds tussen kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) en grote bedrijven.
Marktdeelnemer of handelaar?
Een marktdeelnemer is een onderneming die in het kader van een commerciële activiteit relevante producten of grondstoffen voor het eerst in de EU op de markt brengt of exporteert buiten de EU. Een handelaar is een onderneming die in het kader van een handelsactiviteit relevante producten of grondstoffen verhandelt die al op de Europese markt zijn gebracht. Dat kan door in de EU te zijn geoogst of geproduceerd, of door te zijn geïmporteerd.
Welke verplichtingen?
Afhankelijk van de grootte van je bedrijf legt de EUDR meer of minder verplichtingen op. Grote bedrijven moeten een zorgvuldigheidsstelsel (due diligence) opstellen en een zorgvuldigheidsverklaring indienen. Ze moeten ook een compliance manager en auditor aanstellen en communiceren over het zorgvuldigheidsstelsel. Als handelaar en kleine onderneming moet je enkel de contactgegevens van je leveranciers én klanten 5 jaar bewaren.
Wanneer in voege?
De EUDR-verordening zou eerst vanaf 30 december 2024 in voege gaan. De Europese Commissie stelde echter voor om de inwerkingtreding met 12 maanden uit te stellen. Grote bedrijven zouden dan pas vanaf 30 december 2025 aan de verplichtingen moeten voldoen, micro- en kleine ondernemingen pas vanaf 30 juni 2026. Dat extra jaar biedt bedrijven de tijd om de regels op een correcte en efficiënte manier door te voeren.
Handhaving?
De handhaving in België gebeurt door de FOD Volksgezondheid. Federale inspecteurs krijgen op verzoek toegang tot de informatie die bedrijven verstrekken in het kader van het zorgvuldigheidsstelsel, met inbegrip van informatie over de procedures voor risicobeoordeling en risicobeperking.
Meer weten?
De Europese Commissie publiceerde een guidance-document dat bedrijven en toezichthouders meer duidelijkheid geeft over de werking van de wet. De Commissie ontwikkelde ook een website en handige tools.
